De fysieke realiteit, de metafysische realiteit en de hyperrealiteit

Wat is de realiteit? Dit lijkt een uitermate voor de hand liggende vraag en logisch en eenvoudig te beantwoorden. Echter zo simpel ligt het niet. Wat de realiteit is, dat is mede afhankelijk van hoe we deze ervaren. In wat voor gemoedstoestand zijn we? Ervaren we de realiteit direct om ons heen? Of kijken we naar gebeurtenissen aan de andere kant van de wereld via het televisiescherm of via het schermpje van een mobiele telefoon?

Ik zal proberen een onderscheid te maken tussen 3 verschillende realiteiten en hierbij mijn duiding geven, in bewoordingen waarvan ik hoop dat ze voor eenieder begrijpelijk zijn:

• De fysieke realiteit: De fysieke realiteit is de tastbare, direct zichtbare werkelijkheid om ons heen. Het is ons dagelijks leven. Het zijn de ontmoetingen met de mensen met wie we het meest van doen hebben. Zo ervoer ik de fysieke realiteit op het moment dat ik dit artikel bedacht als volgt: het is een zonnige, warme zondagochtend ergens in Noord-Brabant waar ik van mijn ontbijt geniet en de mensen die mij het meest dierbaar zijn binnen in mijn huis zijn. Het is de fysieke realiteit waarin ik allerlei verschillende vogels druk door elkaar heen hoor fluiten en ik in de verte een specht hoor hameren met zijn kopje op een boom in het park.

• De metafysische realiteit: De tweede staat van te ervaren werkelijkheid is de metafysische realiteit. Minder direct en slechts bij tijd en wijle te ondervinden maar altijd op de achtergrond aanwezig, als het verre geluid van een snelweg achter een geluidswal. De metafysische realiteit ervaar ik op bijzondere momenten en op bijzondere locaties. Ik was me er bewust van toen ik de honderden meters lange pier van een jachthaven ergens in de provincie Zeeland was afgelopen en aldaar besloot even stil te zijn en uit te staren over het water, over de jachten die rustig aan komen varen vanuit de verte of juist weer vertrokken richting het zoute water. Het is ook de realiteit die ik ervaar als ik een bezoek breng aan de kerk en die ik onderging terwijl ik onder een ongenadig fel brandende zon uitrustte op het hoogste punt van Comino, het kleinste eiland van de Maltese archipel. De metafysische realiteit is die hogere werkelijkheid waar men zich van bewust wordt als het stil wordt in het hoofd en in het hart en als het storende gezoem van de jachtige moderniteit even verstomt.

• De hyperrealiteit: Dit is hoe men de de gecreëerde schijnwerkelijkheid die tot ons komt via elektronische apparaten, via schreeuwerige krantenkoppen, via de poppetjes op televisie, de geïnterviewde experts en deskundigen, via het drukke camerawerk van de verslaggever ter plaatse is gaan noemen. Het is deze hyperrealiteit die ons continu in de vlucht-of-vechtmodus houdt. Die ons belet te ontspannen en het grotere geheel te zien maar in plaats daarvan ons steeds gevangen houdt in de waan van de dag.

Het moment dat ik me daadwerkelijk bewust werd van het parallel bestaan van zowel de fysieke realiteit als de hyperrealiteit was in de zomer van 2020. Na de eerste maanden van de coronapaniek overleefd te hebben kwam langzaamaan de opluchting dat ‘Chinese toestanden’ zoals het spontaan dood op straat neervallen van mensen hier uitbleef. Vervolgens besefte ik tijdens een weekend in de natuur, zonder de stoorzender van de smartphone onder handbereik die ons steeds in de vecht-of-vluchtmodus gevangen hield, hoezeer deze twee realiteiten los van elkaar stonden.

De Reactionair

Boekenwinkel

Ondek onze grote collectie boeken, zoals Desengaño, in onze boekenwinkel.

Wat heeft een mens nodig om gelukkig en gezond te zijn? En in dit geval, welke realiteit is er nodig om met beide voeten op de grond te blijven en de geest gezond en helder te houden? Ik denk dat een evenwicht tussen de fysieke realiteit en de metafysische realiteit onontbeerlijk zijn voor een gezonde geest en ziel. De fysieke realiteit om hem gegrond te houden met het overal om hem heen aanwezige en tastbare. Het metafysische om hem geestelijke rust en zingeving te verschaffen. Een regelmatig uitstapje naar het innerlijk ervaren van deze metafysische werkelijkheid ervaar ikzelf in ieder geval als louterend, als een ontgiftingskuur van de ziel.

En die hyperrealiteit dan? De waan van de dag die tot ons komt via de media, via de marketingcampagnes van de multinationals en de machtige spelers van het internationale grootkapitaal? Die hinderlijke ruis tussen mijn oren? Ik kan het missen als kiespijn.