Het Erik Enigma
5 minuten leestijd

Het Erik Enigma

Extreemrechtse liberaal

Geschiedenis
Het Erik Enigma
5 minuten leestijd

Erik Maria Ritter von Kuehnelt-Leddihn was een Katholieke aristocraat uit Oostenrijk evenals een historicus, politiek wetenschapper, filosoof, theoloog, journalist, schilder, schrijver van fictie en polyglot die 8 talen kon spreken en 17 meer kon lezen. Hij bezocht de Sovjet-Unie onder Stalin en Spanje tijdens de burgeroorlog. Saai was zijn leven beslist niet. Ook trouwde hij met een Katholieke aristocraat en kreeg 3 kinderen, altijd fijn.

Hij schreef voor Chronicles, Thought, het Rothbard-Rockwell Report, Catholic World, National Review en het Acton Instituut.

Communisme, nazisme en fascisme

Als zeer vroege en fanatieke tegenstander van het nazisme, schreef hij Jesuiten, Spießer und Bolschewiken, waarin hij het communisme en nazisme allebei keihard onderuithaalde.1 Dit werd in eerste instantie gesteund door het Vaderland Front van Engelbert Dollfuss dat als eerste regering fanatiek de nationaalsocialisten (en de communisten) bestreed. Later werd zijn boek echter ongewenst geacht omdat het zelfs het fascisme verwierp (nog steeds te totalitair en seculier voor Leddihn) en het Vaderland Front in 1934 steun kreeg van Mussolini in haar strijd tegen het nazisme. Ondanks deze pragmatische beslissing gaf Leddihn een sympathieke (en terechte) beschrijving van het regime in zijn laatste geschiedenis boek, Leftism Revisited. Uiteindelijk kon hij niet veilig meer in Oostenrijk wonen en schreef antinazi stukken onder het pseudoniem Francis Stuart Campbell om zijn familie te beschermen. Hij leefde lange tijd in de VS en bezocht elk van de 50 staten.

Leddihn was in zijn eigen woorden een tegenstander van elke vorm van totalitarisme. Dat maakte hem geen voorstander van democratie. Het tegendeel, Leddihn zag totalitarisme als het logische gevolg van democratie. Hij was niet tegen democratische elementen in een gemende regeringsvorm, dat had zelfs zijn voorkeur. Toch had hij ook sympathie voor absolute monarchie; daarin werden traditionele vrijheden veel beter beschermd en werden Kerk en gezin gerespecteerd.

Autistisch met termen

Leddihn had vooral in zijn vroege jaren een liefde voor het correct gebruiken van woorden en namen in plaats van zich wat aan te trekken van hoe ze gangbaar gebruikt werden. De Amerikaanse onafhankelijkheidsoorlog was geen revolutie. Democratie noemde hij Ochlocratie. Verder omschreef Leddihn zijn positie als liberaal van het extreem rechts of extreem conservatieve oerliberaal.

Leddihn beargumenteerde in detail waarom het nazisme links was. Het volgt de Franse revolutie, centralisatie, materialisme, majoritarisme, en volks egalitarisme.2 Deze argumenten werden later ondersteund door John Lukacs, Stanley G. Payne en Hermann Beck. Hij bevestigde het onderscheid tussen nazisme en fascisme maar benadrukte dat ook het fascisme veel socialistische en antiklerikale invloeden hield. Hij was positiever over het falangisme en nog meer over de carlisten en Franco.

Alhoewel hij geen moeite had zichzelf de labels reactionair, extreem conservatief en extreemrechts te geven, beschreef hij zichzelf (zoals eerder genoemd) ook als liberaal.3 Hij was echter geen linkse kapitalist noch een Ayn Rand fanboy; hij was voor 90% van de liberalen van zijn tijd al te reactionair. Hij bekritiseerde zelfs het oude/paleoliberalisme dat dominant was geweest vanaf 1848. Alleen het vroege liberalisme (Acton, Burke, Count Montalembert) had hij sympathie voor, maar zelfs op hen kon hij soms kritiek hebben.

De Reactionair

Boekenwinkel

Ondek onze grote collectie boeken, zoals De seksuele revolutie, in onze boekenwinkel.

De seksuele revolutie

Waarschijnlijk de meest reactionaire liberaal aller tijden; zo bestreed hij abortus, homoseksuele praktijken en zelfs anticonceptie, verdedigde onderwijsvrijheid en het traditionele gezin. Hij wilde niet het progressivisme verdedigen tegen de islam. Hij was geen moderne individualist maar een personalist. Een traditioneel Katholiek en geen secularist. Verwierp egalitarisme en de notie van het onbeschreven blad. De enige gelijkheid is de vrije wil en dat niemand geboren wordt zonder de kans om gered te worden (geen calvinist). Zijn liberalisme zat hem vooral in de verwerping van een beestachtige kuddementaliteit, liefde voor Godgegeven vrijheid gebonden aan traditionele moraliteit en zijn wantrouwen van de moderne almachtige staat, evenals een liefde voor authentieke diversiteit=ongelijkheid.

Kapitalisme

Kuehnelt-Leddihn’s liberalisme had niks met vrijemarktkapitalisme te maken. Alhoewel het fanatieke anti-kapitalisme uit zijn jeugd plaats maakte voor een sterkere vijandigheid tegen excessieve staatsinmenging in de economie en de overdreven verzorgingsstaat van Scandinavië, werd Leddihn nooit een fan van laissez-faire.

Hij ontwikkelde een sterke waardering voor de (gereguleerde) vrije markt en steunde altijd al het recht op privébezit (waaronder grootgrondbezit), deze zag hij als grote goederen, maar tegelijkertijd wenst hij verregaande sociale solidariteit en gemeenschapsdenken, vooral jegens de zwakkeren. Hij neigde uiteindelijk naar een combinatie van kapitalisme en integralistisch corporatisme. Sociaaldemocratie had hij heen geen geduld voor.

In zijn credo van een reactionair verwierp hij segregatie en de dictatuur van de meerderheid (die segregatie in de zuidelijke staten van de VS in stand hield). Tegelijkertijd verklaarde hij zich liberaal en een tegenstander van staatssocialisme en van het kapitalisme. De jonge Leddihn volgde de derde positie.

Alhoewel hij al kritiek had op segregatie in de VS tijdens de jaren 40, toonde hij sympathie voor het Apartheidsregime tijdens haar laatste dagen in Zuid-Afrika. Hij benoemde dat de petty apartheid al was gestopt en zat duidelijk niet te juichen voor meerderheidsdemocratie of de vrijlating van Nelson Mandela. Op dezelfde manier toonde hij sympathie voor de boeren in Rhodesië.

Meer lezen?

Zijn boeken zijn relevanter dan ooit. Ten tijden van de val van de Sovjet-Unie weerlegde hij al de illusie dat Rusland een liberale democratie zou worden. Zijn geschiedenisboeken weerleggen meer mythes dan vrijwel welke moderne site. Leftism Revisited is een prachtige plek om te beginnen. Maar Menace of the Herd valt ook niet genoeg aan te raden.


  1. Wikipedia Italia, Erik von Kuehnelt-Leddihn._ ↩︎

  2. Erik von Kuehnelt-Leddihn, Leftism Revisited: From de Sade and Marx to Adolf Hitler and Pol Pot↩︎

  3. Campbell, William F. Campbell, Erik Ritter von Kuehnelt-Leddihn: A Remembrance, American Conservative Thought. Archived from the original on 24 September 2015↩︎