Het inzicht dat ons naar de andere oever brengt
De mantra van de volmaakte liberaal
Religie
Het liberalisme is de overkoepelende wereldbeschouwing van vandaag de dag. Met liberalisme verwijs ik niet naar een politieke ideologie, maar naar de wereldbeschouwing —die moraliteit, epistemologie, filosofie en beleid omvat— die het christendom heeft vervangen in deze rol.
Het principe van het liberalisme is vrijheid. Zoals ik eerder heb geschreven, is vrijheid een puur negatief principe in de zin dat het alleen kan bestaan door ontkenning, negatie; om van iets bevrijd te zijn, moeten grenzen worden opgeheven. Om uit een gevangenis te worden bevrijd, moeten de muren worden neergehaald. Om bevrijd te worden van de beperkingen van regels met betrekking tot kunst, moeten deze regels worden opgeheven, waardoor schoonheid nu in het oog van de aanschouwer ligt in plaats van een externe autoriteit. Om bevrijd te zijn van de beperkingen van gender, moet de binaire indeling worden opgedeeld in een oneindig spectrum. Om bevrijd te zijn van ‘hokjesdenken’, zoals in nationalistische ideologieën, moeten de ideeën van natie worden afgebroken. Het concept van vrijheid, tot het uiterste genomen, is gelijk aan niets. Om echt en absoluut vrij te zijn, moet elke grens verdwijnen: taal, (sociale) constructen, autoriteit, wetten, logische wetten, metalogische wetten — autoriteit, begrenzing in elke zin.
De Reactionair
Boekenwinkel
Ondek onze grote collectie boeken, zoals De seksuele revolutie, in onze boekenwinkel.
De paradox van Popper stelt dat je niet tolerant kunt zijn tegenover intolerantie, wat het principe van het liberalisme paradoxaal maakt. Want óf je tolereert het intolerante, wat betekent dat je toestaat dat er vrijheidsbeperkende -intolerante- grenzen bestaan, óf je tolereert deze niet, waarmee je je eigen principe van tolerantie en vrijheid schendt. Ik citeer Joram van Klaveren omdat hij het het meest kernachtig verwoordt:
Want als we intolerant moeten zijn tegen dat wat intolerant is vanuit liberaal perspectief, kan het liberalisme dan überhaupt iets anders dan enkel zichzelf tolereren?
Op veel dezelfde manieren is het Principe van de traditionele wereldbeschouwing —noem het God— paradoxaal. God, zijnde almachtig, oneindig, onbeperkt, enzovoort, kan niet beperkt worden, zélfs niet door onbeperktheid. Om een antropomorfe analogie te gebruiken: God kan, én kan niet, een rots creëren die zo zwaar is dat Hij deze Zelf niet kan tillen. Hij staat boven en is niet onderworpen aan de logische en metalogische wetten.
Vrijheid is op deze manier een weerspiegeling van het religieuze Principe, paradoxaal op veel dezelfde manieren. Net als de boeddhist moet de ware liberaal, die zijn principe van vrijheid wil bereiken, alle grenzen ontkennen, zelfs de grens van onbegrenzing.
Luister, Sariputra,
alle fenomenen dragen het kenmerk van Leegte;
hun ware aard is de aard van
geen Geboorte geen Dood,
geen Zijn geen Niet-zijn,
geen Bezoedeling geen Zuiverheid,
geen Toename geen Afname.
Daarom zijn in de Leegte
Lichaam, Gevoelens, Waarnemingen,
Mentale Formatieringen en Bewustzijn
geen afzonderlijke zelf-entiteiten.
…
De Twaalf Schakels van Afhankelijk Ontstaan
en hun Uitdoving
zijn ook geen afzonderlijke zelf-entiteiten.
Lijden, de Oorzaken van Lijden,
het Einde van Lijden, het Pad,
inzicht en bereiking,
zijn ook geen afzonderlijke zelf-entiteiten.
Wie dit kan zien
heeft niets meer te bereiken.
Bodhisattva’s die het Inzicht beoefenen
dat Ons naar de Andere Oever Brengt
zien geen obstakels meer in hun geest,
en omdat er geen obstakels meer in hun geest zijn,
kunnen ze alle angst overwinnen,
alle verkeerde waarnemingen vernietigen
en het Volmaakte Nirvana realiseren.
Zafod