Hopen op een wonder

Nu de laatste maand van het jaar is aangebroken, voelen we de neiging om terug te kijken, de balans op te maken; we zetten een streep onder jaarlijstjes die we zelf hebben bijgehouden en we bestuderen de jaarlijstjes van anderen. Voor mijzelf was het een bewogen jaar. Ik heb een aantal prachtige trips gemaakt, ik ben uitdagingen aangegaan, ik ben een aantal onvergetelijke ervaringen rijker. Het was een jaar waarin het lezen wat beperkt bleef. Kijk ik naar mijn lijst met gelezen boektitels, dan is deze minder indrukwekkend dan vorige jaren. Laat ik hier eerlijkheidshalve aan toevoegen dat voor mij in 2025 het kijken van films voor een deel de plek innam van het lezen van boeken.

Het was een unieke ervaring om tijdens dit Jubeljaar Rome te bezoeken, in oktober bracht ik er een week door; het slotstuk van een reis die ik op Malta was begonnen. Op Kerstavond 2024 opende paus Franciscus de Heilige Deur van de Sint-Pietersbasiliek, hiermee begon het Heilige Jaar. Sinds mei dit jaar staat Leo XIV aan het hoofd van de Katholieke Kerk, aan hem de taak om leiding te geven in wat een turbulente tijd belooft te worden. Er gloort hoop: onder jongeren van 15-25 jaar neemt het kerkbezoek toe. Ook stijgt in Nederland en België het aantal volwassenen dat zich laat dopen. Wereldwijd ziet men een gelijke trend.

Het thema van dit jubeljaar was Pellegrini della Speranza, wat ‘Pelgrims van Hoop’ betekent. Overal in de eeuwige stad waren groepen mensen te herkennen die speciaal van heinde en verre waren gekomen. Ze droegen t-shirts of buttons met het logo, ze liepen van de ene naar de andere kerk, ze waren afgereisd met mede-parochianen, ze verheugden zich op een mis, ze bezochten heilige plekken en sommigen gingen op audiëntie. Op bepaalde momenten was het zeer druk om door de Heilige Deur van een van de vier pauselijke basilieken te lopen. Toch deed het geen afbreuk aan de sfeer, er heerste op die plekken een aangename gemeenschapszin.

Steun

Reactionair

Help ons onafhankelijk te blijven. Doneer en steun de publicatie van vrij en onafhankelijk gedachtegoed.

Heel anders was het toen ik daags na mijn bezoek aan de Sint-Pieter in de rij stond voor het Vaticaans Museum. Zonder een speciaal ticket duurde het bijna twee uur voordat ik naar binnen kon! Dit is het lot van kunstliefhebbers, want bij het Louvre en de Hermitage gaat het precies zo; hordes moeten het gebouw worden doorgeleid, daar valt niet aan te ontkomen. De rij vorderde tergend langzaam en terwijl ik daar stond, in de schaduw van de muren van het Vaticaan op een grijze ochtend tezamen met moedeloze toeristen uit Frankrijk en Hongarije, begon ik te lezen in het boek Miracles van C.S. Lewis, een pocketeditie die ik had meegenomen. Deze week slaagde ik er dan eindelijk in om het uit te lezen.

Lewis is natuurlijk bekend als een van de Inklings. Net als J.R.R. Tolkien schreef hij fantasievolle verhalen. Maar Tolkien was ook degene die ervoor zorgde dat Lewis zijn geloof hervond. Lewis sloot zich in 1931 aan bij de Anglicaanse Kerk, nadat hij jarenlang overtuigd atheïst was geweest. Tolkien bleef zijn leven lang Katholiek. Lewis beschreef zichzelf als “…perhaps the most dejected and reluctant convert in all England.” Juist de persoonlijke inzichten van zijn bekering hebben hem tot een van de voornaamste apologeten van de vorige eeuw gemaakt. Nu pas maakte ik kennis met zijn theoretische werk. Het was een aangename kennismaking, ook al is Miracles niet bepaald makkelijke kost.

In tegenstelling tot Spinoza of Voltaire gelooft Lewis dat wonderen ons geenszins hinderen om de natuur te begrijpen. Hij zet dit uiteen in een geweldige stijl. Een speciaal hoofdstuk wijdt hij aan het grootste wonder van allemaal: de incarnatie van God in Jezus Christus. Dit vormt de kern van het geloof van christenen wereldwijd, het bepaalt hoe we ons verhouden tot de gebeurtenissen; ons begrip van de wereldgeschiedenis bestaat niet los van de heilsgeschiedenis. Het geloof in wonderen bestaat niet los van de rationele manier waarop we de natuur begrijpen, ook al lijkt dat paradoxaal.

Wonderen maken ons angstig omdat we daardoor worden geconfronteerd met een bovennatuurlijke macht. Wat zegt de engel Gabriël bij het verschijnen aan Maria? Wat zegt de engel bij het verschijnen aan de herders? Wees niet bang (Lucas 1:30, 2:10). Uiteindelijk accepteert ook Jozef de zwangerschap van Maria als een wonder, wetende hoe iedere andere vrouw ter wereld zwanger raakt. De wetenschap vertelt ons wat er onder normale omstandigheden gebeurt, het ingrijpen van God creëert abnormale omstandigheden. Lewis legt uit dat daarmee de natuurwetten niet teniet worden gedaan. Nee, zegt hij, want zouden we de natuurwetten niet kennen, dan zouden we ook het wonder niet herkennen. Hij illustreert aan de hand van het volgende voorbeeld: wanneer we niet zouden weten dat de zon opkomt in het oosten, dan zouden we niet raar opkijken wanneer op een dag de zon opkomt in het westen.

Laten we ons in deze adventstijd bewust worden van het op handen zijnde wonder, laat het kerstgevoel opnieuw onze harten veroveren.