Maar... wat is nu een Nederlander?

Het was de negende van april, 2024, toen een opmerking van Vandaag Inside-presentator Johan Derksen Nederland op zijn grondvesten deed schudden. Alle crises waar het land zich in bevindt, leken niet meer te bestaan toen Derksen in zijn talkshow stelde dat GroenLinks/PvdA-kamerlid Habtamu de Hoop geen Fries was. “Ik ben toch ook geen Surinamer”, stelde Derksen verder. Vlot daarna barstte de bom. Het land was in rep en roer. ‘Vieze teringracist’, zegt Jamal Ouariachi, columnist voor de Trouw op zijn X-pagina. Derksen ‘normaliseert racisme’, aldus Lisa Westerveld, collega van de Hoop. Meer dan vierhonderd meldingen bij bureau Discriminatie.nl overtuigde de Friese tak van het bureau om juridische stappen te zetten tegen Derksen. Zelfs Harm Beertema, voormalig PVV’er, verdedigde de Hoop op zijn sociale media. Vandaag Inside zou de bodem hebben bereikt

Wel, denk je dan, dan zal Habtamu de Hoop een Fries zijn, nietwaar? Iemand die de Friese taal spreekt en cultuur liefheeft, zal een echte Fries zijn. En iedereen die er anders over denkt, zou maar zo eens racisme verheerlijken.

Toch is er ook een zeer grote groep die het kwaad niet ziet in de opmerking van Derksen. Lullig? Misschien. Feitelijk onwaar? Zeker niet. Dat ‘onversneden racisme’ is nergens te bekennen. Heeft hij niet gewoon een punt? Een jongen die oorspronkelijk uit Ethiopië komt, maar de Friese taal machtig is, en haar cultuur heeft overgenomen, is toch een Ethiopiër en geen Fries? Zoals een man, hoe lang hij zijn haar en nagels ook laat groeien, zich in dameskleding wurmt en zijn lippen balsemt, geen vrouw is?

In het verlengde van het vraagstuk wat een Fries is, ligt natuurlijk ook de vraag wat iemand nou precies een Nederlander maakt. Onlangs verscheen er een artikel in het Algemeen Dagblad. Deze had de volgende koptekst:

‘Nederlander steekt zomaar meisje (4) neer in Duitse supermarkt: ‘We zijn verbijsterd’¹

Verschrikkelijk natuurlijk, dat een van onze ‘eigen’ mensen een jong meisje in Duitsland neersteekt! Beschamend! Zo zijn wij Nederlanders toch niet?! Nou, alleen de echte fanatiekelingen openen het linkje en verdiepen zich in het voorval.

Wat bleek? Nou, het AD had stiekem toch een beetje verstopt wie de dader was. Enkele zinnen later werd dan toch iets anders duidelijk, want zo las ik:

“Het gaat om een 34-jarige Nederlander van Syrische komaf.”

Zoals verwacht reageerden op X veel mensen met dezelfde verontwaardiging – inmiddels wel gespeeld – onder deze post van het AD. De bingokaart is inmiddels wel gevuld. ‘Jongeren’, ‘fietsers’, ‘joggers’, maar nu zelfs ‘Nederlander’. Het lijkt er wel heel erg op dat toch veel Nederl… excuus, mensen in Nederland niet geheel duidelijk hebben wat nou precies een Nederlander is. Hetzelfde lijkt ook te gelden voor wat een Fries is.

De wet kent een definitie, het CBS kent en hanteert een definitie, maar het volk lijkt nog aardig verschillende interpretaties te hebben van ‘een Nederlander zijn’, of van een Frysk zijn.

Redenen om in de pen te klimmen en een definitie te bieden van ‘Nederlander’. Eerst enkele bestaande definities en interpretaties, daarna volgt onze definitie van de twee.

Nederlander zijn volgens de wet

Volgens de wet zijn er grofweg 3 manieren om een ‘Nederlander’ te worden. Dat is (i) op volledig automatische wijze bij geboorte, adoptie of erkenning; (ii) via een optieprocedure en (iii) door naturalisatie.

1. Geboorte, adoptie of erkenning

De wet stelt dat je door geboorte (artikel 2 Rijkswet op het Nederlanderschap) een Nederlander kan worden zodra een een van de ouders een Nederlander is. Deze verkrijging is van rechtswege, inhoudende een juridisch gevolg dat automatisch intreedt. Ook kinderen die op Nederlands grondgebied worden gevonden, of kinderen die aan boord van een in Nederland, Aruba, Curaçao of Sint Maarten te boek gesteld zeeschip of luchtvaartuig worden gevonden, worden aangemerkt als een kind van een Nederlander, tenzij binnen vijf jaar na de vondst blijkt dat het kind door geboorte een andere nationaliteit bezit. Hetzelfde geldt voor kinderen van een vader of moeder die ten tijde van de geboorte zijn of haar hoofdverblijf heeft in Nederland en die ook zelf kind is van een vader of moeder die ten tijde van deze geboorte Nederland (of Aruba, Curaçao, Sint Maarten) als hoofdverblijf had.²

Ook kan iemand Nederlander worden via adoptie.³ Vereisten zijn dat minstens een van de adoptiefouders Nederlander (let op: hiermee wordt bedoeld het hebben van de Nederlandse nationaliteit) is op de dag drie maanden na de laatste rechterlijke uitspraak, en een uitspraak van een bevoegde rechter.⁴ Dit kan echter ook voor een kind dat zich in het buitenland bevindt volgens het Haags Adoptieverdrag uit 1993.⁵

Erkenning staat geregeld in boek 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW), maar ook kent deze enkele bepalingen in de Rijkswet op het Nederlanderschap.⁶ Hij die bij geboorte niet automatisch Nederlander geworden is, kan dat nog altijd worden door erkenning. Erkenning is simpel gezegd: het juridisch ouder worden van een kind. Er ontstaat tussen erkenner en kind een juridische band, het kind krijgt op moment van erkenning de achternaam van moeder of vader, erkenner en het kind worden elkaars wettelijke erfgenamen en – meest van belang voor dit onderwerp –, het kind krijgt mogelijk de nationaliteit van de erkenner. Is de erkenner bijvoorbeeld zelf Nederlander en de moeder is geen Nederlandse, dan kan erkenning ervoor zorgen dat het kind alsnog de Nederlandse nationaliteit krijgt. Voor het zevende levensjaar van het kind kan een Nederlandse vader via erkenning het kind de Nederlandse nationaliteit doen krijgen, terwijl de moeder bijvoorbeeld geen Nederlandse is. Sinds 2014 kan ook de moeder erkennen, en moet ze, net als de vader, aantonen dat ze de biologische moeder is.

Kortom: een minderjarige vreemdeling die door een van de Nederlandse ouders wordt erkend, verkrijgt Nederlanderschap, en is daarmee dus ook een Nederlander. Deze regel van erkenning heeft wel enkel betrekking op de biologische ouder(s) van het kind. Via optie en naturalisatie is het ook mogelijk voor compleet vreemdelingen om Nederlander te worden.

2. Optieprocedure

De optieprocedure is een ietwat strenge, doch snellere en goedkopere procedure die de belanghebbende moet indienen bij zijn gemeente. In tegenstelling tot naturalisatie is optie een procedure die niet-Nederlanders vaak gebruiken die al langer in Nederland verblijven. Bij een optieprocedure hoeft men niet per se afstand te doen van de eigen nationaliteit, en niet te laten zien dat men voldoende ingeburgerd is in Nederland. Zij die in het Koninkrijk der Nederlanden geboren zijn kunnen, mits ze meerderjarig zijn (of minderjarig en getrouwd) en op moment van aanvraag een geldige verblijfsvergunning hebben, een optieprocedure starten. Ook zij die jonger dan 21 jaar zijn, geboren zijn in het Koninkrijk en vanaf geboorte staatloos zijn (maar wel minstens 5 jaar voor de aanvraag hoofdverblijf heeft gehad in het Koninkrijk), en die in ‘redelijkheid geen andere nationaliteit’ kunnen krijgen, kunnen een optieverklaring afleggen.

Meerderjarigen kunnen ook ‘Nederlander’ worden, zolang ze sinds hun vierde levensjaar in het Koninkrijk wonen, altijd een geldige verblijfsvergunning hebben gehad, of minimaal 3 jaar getrouwd zijn of een geregistreerd partnerschap hebben met een Nederlander.

3. Naturalisatie

Naturalisatie is de weg voor een niet-Nederlander die nog niet zo lang in het land leeft om toch een ‘Nederlander’ te worden. Bij de gemeente wordt een aanvraag voor naturalisatie gedaan. Dit wordt doorgespeeld naar de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). Als deze beslist heeft dat de aanvraag compleet en juist is, zal de aanvrager door Koninklijk Besluit een Nederlander worden. Dan nog even aanwezig zijn bij de naturalisatieceremonie, een verklaring van verbondenheid afleggen, en voilá: je bent een ‘Nederlander’.

Hij die minstens 18 jaar oud is, een bepaalde identiteit of nationaliteit heeft en minstens 5 jaar achter elkaar met een geldige verblijfsvergunning in het Koninkrijk der Nederlanden verblijft, een inburgeringsexamen heeft gehaald (of ervan is vrijgesteld) en geen gevaar voor de openbare orde of nationale veiligheid van het Koninkrijk is, kan de naturalisatieprocedure starten en doorlopen.

En wat betreft de eis van het hebben van een verblijfsvergunning: deze is zeer ruim! Zelfs mensen die een verblijfsvergunning asiel onbepaalde tijd of regulier onbepaalde tijd, bepaalde tijd met een niet-tijdelijk verblijfsdoel hebben, of een familielid van een burger van de Europese Unie zijn, kunnen de procedure in gang zetten. Die verblijfsvergunning asiel kan iedereen die van buitenaf komt krijgen, zolang ze ‘gegronde redenen’ hebben om in het land van herkomst te vrezen voor vervolging vanwege ras, godsdienst, nationaliteit, politieke overtuiging of omdat hij “behoort tot een bepaalde sociale groep”. Een verblijfsvergunning asiel kan ook worden verleend aan iemand omdat diens partner, vader, moeder, of minderjarig kind kort geleden een verblijfsvergunning heeft gekregen.

Ter illustratie: een Eritreeër komt Nederland binnen en vraagt asiel. Hij heeft bescherming nodig, want in zijn land is er enige politieke instabiliteit. Hij is regeringsgezind, maar in zijn land van herkomst is er een grote groep regeringskritische Eritreeërs. Hij vreest vervolging of marteling, of om slachtoffer te worden van ‘willekeurig geweld’ door een gewapend conflict. Het is goed, hij krijgt een verblijfsvergunning asiel. We kunnen hem immers niet naar een land sturen waar er politieke verdeeldheid heerst! En daar staan zijn ouders, partner, en kinderen op de stoep. Ook zij zullen een verblijfsvergunning asiel krijgen. Voor onbepaalde tijd, want God mag weten hoe lang dat conflict in Eritrea nog voortduurt!

Belangrijke toevoeging: het IND heeft in 2023 (tot 1 december) bijna 50 duizend beslissingen genomen op naturalisatieverzoeken. In het jaar 2019 waren dat er ‘slechts’ 27 duizend. Het meerendeel van de aanvragers had een vergunning voor verblijf bij een familie- of gezinslid.⁷ De meest voorkomende nationaliteit is de Syrische. En dit gaat de komende jaren alleen maar toenemen. Veel Eritreeërs die het land ontvluchten vanwege de instabiele politieke situatie zullen over enkele jaren ook in de gelegenheid zijn om een verzoek tot naturalisatie in te dienen.

Nederlander volgens het CBS

CBS kwalificeert een Nederlander als een ‘persoon met Nederlandse nationaliteit’. Dat is natuurlijk geen novum. De term ‘allochtoon’ is in 2016 vervangen door ‘persoon met migratieachtergrond’, en het CBS stelt op haar eigen website overigens dat louter de eerste en de tweede generatie door het CBS worden geregistreerd als ‘personen met een migratieachtergrond’. De derde generatie, dat wil zeggen de personen van wie ook de ouders in Nederland geboren zijn, maar waarvan minstens één van de grootouders in het buitenland is geboren, wordt door het CBS erkend als een ‘persoon met een Nederlandse achtergrond’.

De kleinkinderen van de gastarbeiders die tussen de jaren vijftig en zestig in Nederland kwamen wonen, zijn dus, naar het CBS meent, personen met een Nederlandse achtergrond. Het is van belang om de volgende uitspraak van het CBS, wat overigens ook op de website te vinden is, in zijn volledigheid hieronder te zetten:

Het CBS is in 2022 overgegaan op een andere manier van publiceren over wat eerder de ‘bevolking met een westerse of niet-westerse migratieachtergrond’ werd genoemd. Voortaan is meer bepalend waar iemand zelf geboren is, en minder bepalend waar iemands ouders geboren zijn. In plaats van migratieachtergrond wordt de term ‘herkomst’ gehanteerd. De hoofdindeling westers/niet-westers is vervangen door een indeling op basis van werelddelen en veelvoorkomende immigratielanden.⁸

Iedereen een Nederlander

Gevolg van dit beleid om iedereen een ‘Nederlander’ te noemen met een Nederlands paspoort of wiens ouders allebei in Nederland geboren zijn, is dat er rondom veel situaties vaagheid ontstaat; in het strafrecht over potentiële daders, hun profielen en motieven bijvoorbeeld. Is het, om bepaalde (culturele of politieke) trends te volgen, niet enorm van belang om etniciteit – of, om het ‘correct’ te houden, migratieachtergrond – bij te houden? Hoe kun je nog langer spreken van botsende culturen als al deze culturen allemaal ‘Nederlands’ zijn? En, is het ook niet belangrijk om zicht te krijgen op de demografische ontwikkelingen van de echte, autochtone bevolking? Het lijkt ons bijvoorbeeld van essentieel belang dat we nog altijd kunnen blijven zien wat het geboortecijfer is onder blanke, autochtone Nederlandse vrouwen.

Gegeven definitie lang niet voor iedereen geldend

Zoals eerder gesteld is de wettelijke definitie van het begrip ‘Nederlander’ erg ruim. Voor veel Nederlanders lijkt deze definitie echter lang niet zo heilig. Ook voor linkse politici niet. Zogenaamde ‘positieve’ discriminatie maakt onderscheid tussen Nederlanders van inheemse en van buitenlandse afkomst. BIJ1 heeft zich veel beziggehouden met identiteitspolitiek – ook GroenLinks is hierin actief.

Veel Nederlanders lijken, als het erop aankomt, de Nederlandse staatsburgers van buitenlandse afkomst toch niet echt als Nederlanders te zien (vooral niet als ze ook niet in Nederland geboren zijn). Johan Derksen uitte dit sentiment, wat leidde tot veel ophef. Waarom draait de controverse precies? Dat Derksen hiermee een vorm van etnisch nationalisme bepleitte, maar welke vorm en wat betekent deze dan wel?

Betekenis en schaduwzijde van etnisch nationalisme

Etnisch nationalisme wordt ook wel volksnationalisme genoemd en het wordt (in het Westen) als onbespreekbaar gezien. Als racistisch, nazistisch, en onacceptabel. Waar komt dit precies vandaan? Is etnisch nationalisme hetzelfde als racisme? Is het een ander soort kwaad?

Etnisch nationalisme gaat uit van een identiteit die (deels) aan afkomst en cultuur gebonden is en vaak ook te maken heeft met bloedlijnen (erfelijke afstamming). Racisme gaat inderdaad ook van deze elementen uit, maar in het bijzonder van de notie dat bepaalde rassen superieur zouden zijn aan andere rassen. Nog extremer is rassenhaat.

De Reactionair

Boekenwinkel

Ondek onze grote collectie boeken, zoals De seksuele revolutie, in onze boekenwinkel.

Er zijn echter vormen van etnisch denken waarbij het bestaan van verschillende rassen wordt aangenomen, zonder dat men gelooft dat het ene ras superieur moet zijn aan het andere. Dit wordt omschreven als racialisme in plaats van racisme.

Etnisch nationalisme kan uitgaan van racialisme maar de essentiële vraag is of het ook uitgaat van racisme en bovenal van rassenhaat en of racialisme op zich noodzakelijkerwijs tot haat leidt. Verder gaat niet elke vorm van etnisch- of afkomstgericht denken uit van concepten als ras of huidskleur. Wie je ouders en grootouders zijn en welke invloed ze hebben op je persoonlijke ontwikkeling is tenslotte niet louter een kwestie van genen. Zijn wortels louter lichamelijk? Gaan familiebanden niet verder dan genen?

De complexiteit van etniciteit en identiteit

De vraag blijft wat volksidentiteit en nationale identiteit betekenen, behalve een louter paspoort. Veel nationalistische liberalen, zoals Harm Beertema, stellen dat het bij dit begrip louter gaat om cultuur. Maar is cultuur iets wat je volledig kunt veranderen als volwassene? Wordt cultuur niet voor een groot deel door onze ouders doorgegeven? Kan de Nederlandse cultuur in een paar jaar aangeleerd worden en kan iemand uit een ander continent zijn eigen cultuur binnen een paar jaar volledig afzweren? Geven migranten dezelfde opvoeding aan hun kinderen als mensen van wie de voorouders hier al generaties wonen?

Een nog belangrijkere vraag is: wat is de Nederlandse cultuur? Als de Nederlandse cultuur bepaalt wie een echte Nederlander is, wie of wat bepaalt dan wat de Nederlandse cultuur is? ‘Echte’ Nederlanders?

Gedeelde culturen, dus gedeelde identiteit?

Voormalige PVV-senator Harm Beertema speekt in dit verband over “Grieken, het jodendom en het vroege christendom in Israël en Noord-Afrika, de Romeinen tot Oost-en West-Europa en de Nieuwe Wereld.” Dit is niet specifiek Nederlands. Het beschrijft verschillende culturen. Culturen die soms (relatief) goed samengingen (Grieken en Romeinen) en soms juist niet (vroege christenen en joden). Maar Germanen in Nederland kwamen meerdere keren in opstand tegen het Romeinse Rijk. Veel provincies rebelleerden om de zoveel tijd. De Romeinse cultuur bracht geen nationale identiteit. Competent Romeins beleid, vermengd met militaire overmacht, zorgde wel voor de Pax Romana.

Het gegeven dat Koreanen en Chinezen door de eeuwen heen confucianisme en neo-confucianisme, evenals taoïsme en boeddhisme, deelden als filosofieën en religies, doet niets af aan het feit dat het twee verschillende volkeren waren (en zijn).

Als kind kende ik (Sanura) zelf kinderen met een Nederlandse moeder, die in Nederland geboren waren, maar een vader hadden die uit Turkije kwam. Ze noemden zichzelf half-Turks. Dit vond ik indertijd raar omdat ze gewoon Nederlands burgerschap hadden. Het was strijdig met de liberale noties van civiel nationalisme en het assimileren waarmee ik was opgegroeid. Maar dit was de mythe van het liberalisme van de jaren 60! Buitenlanders zouden hiernaar toe komen voor werk en geld, en daardoor hun oude cultuur opgeven, ‘integreren’ en deel worden van onze individualistische samenleving (en tegelijk delen in een algemene nationale identiteit). Dit bleek niet te werken.

Maar is iemand die zichzelf als half-Turks ziet niet hooguit half-Nederlands? Is het raar dat sommige Nederlanders moeite hebben mensen van buitenlandse afkomst te zien als louter Nederlands wanneer ze dit zelf vaak niet doen? Is DENK een Nederlandse partij op dezelfde manier als de SGP?

Dit zijn complexe vragen die niet louter van de hand kunnen worden gedaan als racistisch.

Eerdere migratie

Vaak halen tegenstanders van etnisch nationalisme eerdere instromen van migranten aan, van de Romeinen tot andere Germaanse stammen, Hugenoten en Portugese joden.

Vrijwel al deze groepen waren Europees. En de migranten die naar Nederland kwamen ten tijde van de republiek waren specifiek christelijk, sterker nog, de puriteinen uit de VS en de hugenoten uit Frankrijk waren zelfs calvinistisch – de dominante religie van Nederland.

Het soms aangehaalde voorbeeld van de joodse vluchtelingen in Nederland tijdens de zeventiende eeuw is vooral hilarisch, omdat joden in aparte buurten woonden, niet met Nederlanders mochten trouwen en niet mochten proberen Nederlanders te bekeren van het christendom naar het jodendom.⁹ In ruil daarvoor mochten ze deels hun eigen wetten toepassen in hun eigen buurten. Het was extremer dan de latere verzuiling. Dat was hoe Nederlandse tolerantie toen nog werkte. Niet met een liberale mengelmoes.

Joden werden pas geëmancipeerd en kregen pas volledige rechten tijdens de Franse Revolutie, tegelijk met katholieken en dissidente protestanten; en het was pas later – tijdens de negentiende eeuw – dat velen van hen seculariseerden, en meer geïntegreerd raakten. Zelfs daarna bleven de meeste Nederlanders hen echter nog als aparte groep zien (maar zonder de vijandigheid die opspeelde in het jaren dertig Duitsland).

Er was dus ook niet sprake van een joods-christelijke cultuur zoals later is gesuggereerd, maar van tolerantie en gelijkheid volgens de wet in een een christelijk land met een conservatief-liberale staatsvorm. Veel Nederlanders indertijd zagen joden niet perse als Nederlands maar walgden absoluut van de Holocaust en eerdere antisemitische maatregelen van de nazi’s. Tolerantie van verschillende subgroepen was de norm vóór de Franse Revolutie. Totalitarisme streeft naar homogeniteit en het individualistische liberalisme nam dit paradoxaal genoeg over tijdens de tweede helft van de twintigste eeuw.

Dubbele standaarden in het Westen

Als het gaat om de vraag of rassen en etnische groepen echt bestaan lijkt er sprake te zijn van schizofrenie in de westerse wereld. Veel mensen lijken te denken dat inheemse Amerikanen (native American) een unieke etnische groep zijn. Als mensen uit die groep stellen dat je alleen een inheemse Amerikaan kan zijn via afkomst wordt hiervoor respect verwacht, soms zelfs gedwongen. Hetzelfde geldt voor Vietnamezen, Indonesiërs en Ethiopiërs. Het ontkennen van de unieke identiteit van Aboriginals zou al helemaal als onacceptabel worden gezien.

Dus erkennen dat er groepen zijn met een unieke identiteit gebaseerd op afkomst lijkt op zich normaal te zijn. Nogmaals, het wordt geaccepteerd voor Afrika en Azië. Dus kritiek op etnisch nationalisme lijkt vooral te gaan om kritiek op etnisch nationalisme in overwegend blanke landen. Etnisch nationalisme bij blanken telt als racisme blijkbaar. Als rassenhaat. Maar waarom? Is het een vorm van geïnternaliseerde zelfhaat die populair is onder blanken? Of is het iets ideologisch?

Noties van ‘white supremacy’ hebben zeker voor afschuwelijke misstanden en misdaden gezorgd in de VS. Ras en racisme waren voor lange tijd daar veel belangrijkere thema’s dan in Europa. Segregatie in de VS en apartheid in Zuid-Afrika zijn vooral berucht geworden. Dit zijn twee schokkende voorbeelden in de moderne geschiedenis. Ironisch genoeg waren ze allebei niet Europees. Systematische segregatie of geweld gebaseerd op ras is relatief zeldzaam geweest in Europa. Dit kwam deels doordat vóór de tweede helft van de twintigste eeuw Europa weinig niet-Europese minderheidsgroepen bevatte waarmee grote conflicten ontstonden.

Etnisch nationalisme zorgde vooral voor spanningen tussen volkeren onderling en inspireerde onafhankelijkheidsconflicten; van de strijd van Polen om vrij te worden van Russische overheersing tot de Ierse emancipatiestrijd. Dit liep nooit uit op genocide. Eén van de meest gruwelijke slachtpartijen van het ene volk door het andere in Europa in de laatste eeuwen was de moord op ongeveer 600.000 Ierse katholieken door Lord Protector Oliver Cromwell. Maar daarbij speelden antikatholicisme en politieke motieven een cruciale rol.¹⁰ De Eerste Wereldoorlog ging vooral om machtspolitiek en uiteindelijk een anti-monarchistische kruistocht tegen Oostenrijk-Hongarije door de VS.¹¹¹²

Helaas zijn er afschuwelijke gruweldaden begaan door niet-Europese volkeren onder de invloed van rassenhaat. Een berucht voorbeeld is de Arabische slavenhandel waarbij tientallen miljoenen Afrikanen omkwamen. Japanners pleegden afschuwelijke misdaden tegen groepen die ze als inferieur zagen tijdens de Tweede Wereldoorlog en hoe minder gezegd wordt over wat er gebeurd is in Rwanda, hoe beter.

Rassenhaat is verwerpelijk en kan leiden tot afschuwelijke dingen, maar dit kan dus absoluut niet gezien worden als uitsluitend, of primair, een blank fenomeen. Groepen als de KKK zijn nooit prominent geweest in Europa. De meest beruchte manifestatie tegen andere rassen in Europa is uiteraard wel het nazisme geweest.

Schuldcomplex gebaseerd op de Tweede Wereldoorlog

Met name de wreedheden van het nazisme lijken een belangrijk element te zijn in een onbewust (en soms bewust) schuldcomplex onder Europese mensen, waarbij elke hint naar een nationale identiteit gebaseerd op afkomst gezien wordt als kwaadaardig.

Dit laatste leefde nog niet heel sterk tijden de latere jaren 40 of de jaren 50, maar is vooral tijdens de jaren 60 prominent geworden. Dat nationalisme en volksidentiteit onder Europese mensen slecht was, dat racisme en segregatie in de VS ook moest leiden tot een schuldcomplex onder mensen in Europa, dat ook toen bezette landen zich schuldig moesten voelen over de Holocaust, dat nazisme niet een revolutionaire en totalitaire beweging was, maar een autoritair-conservatieve en dat het kolonialisme zoals gepraktiseerd in de twintigste eeuw verwerpelijk was; al die noties verankerden zich toen in het collectieve geweten.

De rassenhaat en de misdaden van het nazisme vallen echter niet los te zien van het materialisme, nihilisme, sociaal-darwinisme en antichristelijke ideologie die de beweging domineerden.

Het idee dat de moraal van de Tweede Wereldoorlog zou zijn dat nationalisme gelijk staat aan ‘slecht’ en zorgt voor oorlog en massamoord is uiterst simplistisch; en de notie dat de oorlog primair een strijd was tegen racisme of etnisch nationalisme is simpelweg bizar, gezien het feit dat de door velen verklaarde held Winston Churchill behoorlijk racistisch en kolonialistisch was.

Dit alles dient niet als verdediging van rassenhaat of racisme. Churchill was ook schuldig aan het opzettelijk bombarderen van burgers en andere oorlogsmisdaden (neonazi’s halen dit graag aan, alsof de nazi’s goed zouden zijn als ze kunnen laten zien dat de geallieerden ook zeer slechte dingen deden).

Er waren veel gruweldaden gebaseerd op haat en het is goed dat die haat verdwijnt. Dit moet bovenal een herwaardering van klassieke moraliteit, liefdadigheid en de waarde van menselijk leven inhouden, evenals een verwerping van totalitarisme en de revolutionaire en utopische ideologieën en haar afgoden waaronder sociaal-darwinisme, globale dominantie, de socialistische utopie, de ‘volmaakte’ wetenschap en de mens zonder morele begrenzing.

Conclusie: de discussie over klassiek nationalisme moet heropend

Dat Europese volkeren geen etnische identiteit mogen koesteren is een radicaal-linkse interpretatie. Zoals Charles de Gaulle zei:

Het is prima, dat er gele Fransen, zwarte Fransen en bruine Fransen zijn. Ze laten zien dat Frankrijk openstaat voor alle rassen en een universele roeping heeft. Maar op voorwaarde dat ze een kleine minderheid blijven. Anders zou Frankrijk niet langer Frankrijk zijn. We zijn immers in de eerste plaats een blank Europees volk met een Griekse en Latijnse cultuur en een christelijke godsdienst.

Probeer olie en azijn te mengen. Schud de fles. Na een tijdje gaan ze weer uit elkaar. Arabieren zijn Arabieren, Fransen zijn Fransen. Denk je dat het Franse volk tien miljoen moslims kan absorberen, die morgen met twintig miljoen zullen zijn en overmorgen veertig? Als we ze allemaal zouden integreren, als alle Arabieren en Berbers in Algerije als Fransen zouden worden beschouwd, hoe zouden we ze er dan van kunnen weerhouden om naar Europees Frankrijk te verhuizen, waar de levensstandaard zoveel hoger is? Mijn dorp zou dan niet meer Colombey-les-Deux-Églises heten, maar Colombey-les-Deux-Mosquées!

Deze opmerking lijkt lichtelijk racistisch, maar in tegenstelling tot Churchill en Hitler (en FDR) kan De Gaulle (alhoewel hem verweten kan worden dat hij te veel invloed gaf aan de communisten, de vrijmetselarij herstelde, de monarchisten onder de bus gooide en verkiezingsbeloften van 1965 verried) niet beschuldigd worden van wreedheden richting andere rassen of etniciteiten (De Gaulle wilde zelf de politie vervolgen wegens excessief geweld tegen Algerijnse demonstranten tijdens de Algerijnse Oorlog).

De Gaulle vertegenwoordigde het sentiment van de gemiddelde vrije Franse burger die tegen de nazi’s had gestreden en hij had een holistische visie op de samenhang tussen culturele wortels, religie en etniciteit. Deze visie is dus pas vanaf de jaren 60 door links onder vuur genomen. Een discussie over in hoeverre De Gaulle’s visie acceptabel is moet mogelijk blijven in een vrije samenleving.