Natuur versus natuur
3 minuten leestijd

Camille Scholtz

Natuur versus natuur

Een modern misverstand

Natuur versus natuur
3 minuten leestijd

We zien vaak vergelijkingen in de vorm van “homoseksualiteit komt voor bij enkele diersoorten, dus is het natuurlijk”, aan de andere kant zien we atheïsten beweren dat de religieuze filosofie gebruik maakt van een “beroep op de natuur” drogredenering. Beide komen voort uit een misverstand. De eerste over een misverstand over de betekenis van de natuur, en de tweede over een betekenis van de Natuur, met een hoofdletter N.

Etymologie

De etymologie van de term natuur is als volgt: van het Latijnse nātūra, dat “aard, kwaliteit, substantie, karakter, neiging, aanleg of essentie van een ding” betekent, dat op zijn beurt is afgeleid van natus, dat “voortbrengen, verwekken, geboren worden” betekent. Dit impliceert ontstaan en vergaan; beweging, ontwikkeling. Iets dat vervuld moet worden. Het Latijnse nātūra is een vertaling van het Griekse physis, wat betekent “datgene wat geboren wordt en het domein van de verandering betreedt”.1 “Worden”, “natuur” en “physis” zijn synoniemen, en het was dan ook zo dat de Grieken, en met name Aristoteles, de term fysica verstonden als een wetenschap die zich bezighoudt met de meest algemene wetten van het worden.23

Om natuur, of het worden, te bestuderen, maakte Aristoteles gebruik van de “vier oorzaken”: de materiële, de efficiënte, de formele en de finale. Voor nu is het belangrijk te vermelden dat de moderne fysica de finale oorzaak ontkent, en dit is ook de oorzaak waarop wij ons in dit essay zullen focusen.

De Reactionair

Boekenwinkel

Ondek onze grote collectie boeken, zoals Desengaño, in onze boekenwinkel.

Desengaño

De finale oorzaak staat ook bekend als de doeloorzaak, of als de telos. Dit is de oorzaak die het doel waartoe iets gedaan wordt beschrijft. De uiteindelijke oorzaak van een eikenzaadje is bijvoorbeeld dat het een eikenboom wordt. In het natuurrecht wordt deze oorzaak vaak gebruikt op het gebied van de ethiek, om een voorbeeld te nemen, de telos van seks is voortplanting. Alles wat dit doel opzettelijk ondermijnt is volgens het natuurrecht moreel verkeerd, zoals sodomie; onnatuurlijke seks die niet voor de voortplanting bedoeld is.4

Om terug te komen op het onderwerp natuur; merk op hoe we in de vorige zin de term “onnatuurlijk” gebruikten, en dit is de variant van de term waar we licht op willen werpen. In dit geval had natuur duidelijk niets te maken met dierlijkheid of de natuur, maar eerder met iets dat verwant is aan “kwaliteit” en “doel”. In sommige gevallen wordt het nog steeds zo gebruikt, neem bijvoorbeeld “hij is van nature vriendelijk” of “de menselijke natuur”. Dit is dan ook precies wat we bedoelen als we het hebben over Natuur met een hoofdletter N, en hoe de term decenia lang is gebruikt.

Conclusie

Zoals we in de inleiding aangaven, wordt momenteel wanneer we natuur lezen, vooral in de context van politiek of filosofie, meestal verwezen naar bomen, bloempjes en bijtjes.

Dit wordt dan gebruikt hetzij in een soort verminkte vorm van teleologie, zoals we hierboven zien, hetzij om teleologie te ondermijnen die wel gebruik maakt van een geldig begrip van Natuur.


  1. Seyyed Hossein Nasr, The Need for a Sacred Science↩︎

  2. René Guénon, The Great Triad↩︎

  3. Muzuffar Iqbal, Contemporary Issues in Islam and Science: Volume 2↩︎

  4. Er kan nog veel meer gezegd worden over het onderwerp teleologie en natuurrecht, voor een goede inleiding tot het onderwerp raad ik The Last Superstition van Edward Feser aan. ↩︎