O Crux ave, spes unica

Een man van begin twintig, viriel en intellectueel aangelegd, klaar om de wereld met storm te veroveren. Maar wat als deze wereld meer tot afschuw beweegt dan tot aantrekking? Een toekomstbeeld dat vervuild wordt door alsmaar toenemende decadentie, wanneer alle hoop op stabiliteit weg lijkt te ebben en geborgenheid een ongrijpbare utopie is. Wat doet zo iemand? Er dienen zich tal van opties aan waarmee een jongeman deze vijandige realiteit kan gaan bekampen.

In dit essay zullen enkele van deze opties uiteengezet worden en welke gevolgen die met zich meedragen. Hierbij wordt niet gepretendeerd om een handleiding in het omgaan met de realiteit aan te bieden. Wel wil dit stuk aanzetten tot reflectie en signaleren dat alsmaar meer bekwame jonge geesten verloren gaan door de moderne maatschappij. Hierbij moet sterk benadrukt worden dat het hier niet gaat om puberale situaties waar jongeren zich ‘misbegrepen’ voelen en rebelleren tegen hun ouders. Het gaat hier in tegendeel tot een algehele afkeer van de buitenwereld, met een totale vorm van ontworteling tot gevolg. De originaliteit van dit stuk moet vooral gezocht worden in het feit dat het geen uiteenzetting is van al wat fout loopt in samenleving, maar wat de gevolgen en de reacties hierop kunnen zijn.

De politieke weg door de instellingen

Een eerste weg die de jongeman kan inslagen kenmerkt zich door wilskracht en de nietzscheaanse Wille zur Macht. Overtuigd van zijn eigen kunnen stelt hij zich niet tevreden met zijn gemarginaliseerde positie in de maatschappij. Dit komt voort uit het ongelijkheidsdenken dat de traditionele wereld kenmerkte. Uitgaand van de eeuwige ongelijkheid tussen de individuen merkt hij op dat vandaag een elite regeert die zich kenmerkt door impotentie en onbekwaamheid. Om vandaag mee de macht uit te maken moet iemand bereid zijn om te kruipen voor de heersende moraal en daarbij al zijn aanvankelijke principes over boord te gooien. Dit uit zich in het naar voren schuiven van intellectueel beperkte figuren, de drang om elke vorm van achterstelling te verheerlijken en de algehele verwerping van charismatische en potent ogende leiders.

De jongeman zal zich in deze optie in de beginfase met een tomeloos enthousiasme storten in een intellectuele zoektocht om de denkbeelden die latent reeds in zijn denken aanwezig zijn te onderbouwen. In een ideale situatie kan hij in deze zoektocht steunen op een oudere leermeester die hem wegwijs maakt en de meest waardevolle denkers en ideeën aanreikt. Vandaag bestaat de traditie van leermeester en leerling nog amper, en al zeker niet meer in de hier beschreven context. In de meeste gevallen zal hij dus alleen op zoek gaan en in denkers uit het verleden zelf een toeverlaat vinden voor zijn ‘ongebruikelijke’ ideeën. Zo een proces van intellectuele volwassenwording is essentieel voor een jongeman, want het zal hem blijvend sterken en in staat stellen om zijn denkbeelden steeds te onderbouwen. Tijdens dit proces bestaat de mogelijkheid dat hij met gelijkgezinden in contact komt. Wanneer personen die zich in hun denken gemarginaliseerd voelen elkaar vinden kan dit een onnoemelijk sterke band scheppen.

Om een houvast te vinden in zijn zoektocht naar macht zal de jongeman dus aan groepsvorming moeten doen. Hij dient zich te omringen met capabele figuren die hem in staat stellen maatschappelijk te promoveren. Hier moet de afweging gemaakt worden tussen een samenwerking van gelijkwaardig sterke krachten die eventueel kunnen botsen, of een van een verheven leider boven ondergeschikten die zich volledig zouden onderwerpen uit de overtuiging dat hij hen naar het beoogde einddoel kan leiden. De meest voor de hand liggende weg naar maatschappelijke macht is door politieke macht te verwerven. In de liberale democratieën van west-Europa verloopt dit proces via partijvorming en het bemachtigen van politieke ambten. Gesterkt door een onderbouwd programma kan hij vol enthousiasme het kiesvee proberen voor zijn zaak te winnen.

Aangezien het in een democratie louter draait om een stemmetje te bemachtigen van een ongeïnteresseerde burger zal de partijleider zich al snel tot populisme verlagen. Het willen transformeren van de geesten door de kracht van zijn onderbouwde ideeën over te brengen op de massa is een onmogelijke zaak. Inspelen op het irrationele gevoel van de kiezer lijkt dus de aangewezen optie. Door de sterke en uitgesproken slogans zal dit een groot deel van het publiek bewegen, maar vooral choqueren. Het is op dit moment dat de verdedigingsmechanismen van de liberale democratie optreden. Hierbij zullen alle onderdelen van de heersende macht samenwerken om de bedreiging van buitenaf uit te schakelen. Zijn politieke tegenstanders zullen hem marginaliseren, de pers zal hem persoonlijk onderuithalen en de academische wereld zal zijn denkbeelden bestempelen als een gevaar voor de samenleving. Als een reactie hierop zal de man in kwestie door middel van zijn wilskracht blijven doorvechten, maar in de realiteit zal de geglobaliseerde liberale hegemonie hem op de knieën dwingen.

De Reactionair

Boekenwinkel

Ondek onze grote collectie boeken, zoals Desengaño, in onze boekenwinkel.

De gevolgen van deze optie zijn op zijn zachtst gezegd uiterst ingrijpend. Aan het begin van zijn tocht zal hij geborgenheid vinden bij gelijkgezinden en in het gezamenlijk streven naar een hoger doel. Dit gaat echter niet zonder door dit publiekelijk te manifesteren, waarbij het grootste deel van de samenleving zich tegen hem zal keren door de hierboven geschetste machtsmechanismen. Sociale uitsluiting, marginalisering en de onmogelijkheid tot het opbouwen van een privéleven zullen zijn deel zijn. Hij riskeert vanuit de samenleving zijn eigen fysieke integriteit, en vanuit de staat zijn vrijheid door vervolging in de meest verregaande gevallen. Een jongeman die deze weg inslaat zal moeten beschikken over een enorm doorzettingsvermogen en vooral de opofferingsdrang bezitten voor het bereiken van een hoger doel.

De weg van de minste weerstand naar de top

Een tweede pad dat dit type man kan bewandelen is de pragmatische weg van de minste weerstand. Door zijn aangeboren intelligentie voelt hij zich aangetrokken tot educatie en vorming. Door zijn omgeving en pragmatische instelling zal hij toewerken naar de gebieden die hem met grote zekerheid een mooie carrière zullen bezorgen. Hij zal zijn toevlucht zoeken in de economische en de industriële wereld. In de studierichtingen die een voorbereiding bieden op deze domeinen heerst vaak een totale desinteresse in maatschappelijke vormgeving. Het accumuleren van zoveel mogelijk winst of het ontwikkelen van een zoveelste computerprogramma zijn de enige bezorgdheden. Latent heerst in de deze sferen een neoconservatisme dat zich volledig conformeert aan het liberale kapitalisme. Onderling zullen binnen deze wereld ‘politiek incorrecte’ meningen circuleren en kunnen de aanwezige personen door financieel bezit vaak los van de maatschappelijke ontwikkelingen bewegen.

Laat ons stellen dat de persoon in deze optie voor de opleiding burgerlijk ingenieur kiest. Deze studierichting geniet in de samenleving dezer dagen een groot aanzien, wat hem sterkt in zijn keuze. Tijdens zijn studieperiode komt hij in aanraking met allerlei wereldvreemde figuren die compleet los van de wereld rondom leven, maar door hun digitale kennis in het vandaag heersende systeem een grote bijdrage kunnen leveren. In hun eigen wereld van data en programma’s leven ze zich uit om met enkele muisklikken het functioneren van maatschappelijke structuren te transformeren. Onze jongeman in kwestie wordt verleid door deze korte weg naar invloed en draagt oogkleppen om enige waarachtigheid over zijn keuzes uit de weg te gaan. Hij kiest om zich te specialiseren in ‘Artificial Intelligence’ vanuit de pragmatische overtuiging dat dat hij hiermee de voornaamste carrière kan uitbouwen. De man bedenkt verschillende technieken die door de buitenwereld gepercipieerd worden als baanbrekende hulpmiddelen, maar in realiteit enkel maar leiden tot technologische controle en ontmenselijking.

Door het aanzien dat hij verwerft met de keuze voor dit pad zal de jongeman ongetwijfeld een geschikte echtgenote vinden waarmee hij een gezin kan uitbouwen. De leegte die zijn professionele pad veroorzaakt zal hij aanvankelijk trachten te compenseren met de geborgenheid van vrouw en kinderen. Zijn opgebouwd kapitaal maakt het hem mogelijk om een mooi huis te kopen, zijn vrouw tevreden te houden met allerlei geschenken en de kinderen een zekere toekomst te bezorgen. De tol van zijn professionele carrière zorgt er echter voor dat het uitbouwen van een stabiel gezinsleven onmogelijk blijkt. Lange werkdagen en aanhoudende zakenreizen doen hem van zijn gezin vervreemden en zij van hem. Op een gegeven moment zal hij zijn professioneel bestaan in vraag stellen en de tol hiervan afwegen tegenover zijn gezin en de maatschappij. Pro bestaat er het aanzien dat hij krijgt en het loon dat hij verdient. Contra merkt hij de maatschappelijke gevolgen op de samenleving van zijn activiteiten en gevoelsmatig de afstand dat het schept tussen hem en zijn dierbaren.

De man kan in deze situatie twee keuzes maken. De eerste keuze, die in weinig gevallen zal gemaakt worden, is die van de ommekeer. Hij laat zijn overheersend bedrijfsleven achterwege, kiest voor een minder belastende job en volop voor zijn gezin. Zo kan hij opnieuw waarachtig tegenover zichzelf en zijn overtuigingen staan. Zijn opgebouwd kapitaal maakt het mogelijk om verder van de economische en politieke tendensen te staan, en dus zo met zijn gezin als het ware een vrijhaven kan vormen binnen een vijandige maatschappij. De mogelijkheid om zich af te keren en een degelijk leven te leiden los van de zo verachte samenleving rondom, lijkt de meest realistische en pragmatische optie. Echter zal in de meeste gevallen de andere keuze gemaakt worden waarbij hij zijn frustraties zal botvieren op nog meer professionele activiteit, buitenechtelijke liefde en drank- of gokverslaving. Op die manier creëert hij voor zichzelf een afgesloten biotoop, die niet compatibel is met zijn sociale plichten. Wanneer hij, stel, wordt beloond door promotie, opslag of onderscheidingen zal de man een blijvende leegte waarnemen die hem enkel maar verder van zijn innerlijke waarachtigheid zullen doen bewegen. Deze weg kan gezien worden als de grijze zone die een collaborateur betreedt bij de samenwerking met een overheersende macht. Hij doet het uit bestwil en machtshonger, maar achteraf zal hij bij het laatste oordeel zichzelf nooit recht in de ogen durven aankijken.

Het donkere pad der decadentie naar een prematuur einde

Een laatste weg die de jongeman kan inslaan, is die van het decadent escapisme. Waar de vorige twee opties nog een duidelijk voeling met de maatschappij probeerden aan te halen, wordt hier geopteerd voor een volledige onthechting van de omgeving. Dit lijkt de meest radicale keuze, en deze zal ook gemaakt worden door de personen die met de meeste afschuw naar de maatschappij kijken. De zwakkere man zal ook sneller ten prooi vallen aan dit pad, aangezien het de waargenomen problemen verder laat betijen en zich naar binnen keert. De keuze zal vaak ook onbewust genomen worden, doordat zich een zeer stelselmatig proces voordoet waarbij hij zich alsmaar verder uit de realiteit beweegt. De latente bewustwording zal zich voordoen rond de leeftijd van 18 tot 23 jaar wanneer een man mentaal en fysiek volwassen wordt. Maar hoe komt zo iemand nu tot een levenswandel die voor vele mensen onvoorstelbaar lijkt?

Als kind zal de jongen vaak nog in de veilige geborgenheid van zijn gezin kunnen leven en zich niet bewust zijn van wat zich in de buitenwereld afspeelt. Het lijkt er ook op dat ouders er goed aan doen om hun kinderen zo weinig mogelijk bloot te stellen aan alle degeneratie die het moderne westen teistert. Naarmate hij het proces van volwassenwording nadert zal ook zijn intellectueel bewustzijn vormkrijgen. Hij ziet dat zijn leeftijdsgenoten relaties aanvatten, een studie kiezen en de eerste stappen zetten in hun verdere leven als volwassene. De man in kwestie voelt echter geen binding met de mensen rondom hem, de instituten die zijn leven bepalen en de omgeving waarin hij leeft. Hij ziet gebroken gezinnen, vrouwen die hun kinderen verwaarlozen en mannen die zich in nihilisme storten. Hij ziet een buitenwereld waarin elke vorm van schoonheid is verdwenen en ingeruild is voor stalen gedrochten als bruggen, verkeerspalen, windmolens, treinsporen en buitenproportionele gebouwen. Om een glimp op te vangen van de oorspronkelijke natuurstaat waarin de wereld ooit verkeerde, zal hij buiten (west-)Europa moeten reizen, waar een beschaafd man überhaupt niet zou moeten komen. Hij ziet amper geletterde politieke leiders die de ziel van hun land verkopen aan het globalisme in ruil voor macht. Hij ziet een maatschappij waarin elk object of menselijke relatie wordt herleid tot koopwaar dat te beurt valt aan de hoogste bieder. Hij ziet de kunsten steeds verder degraderen naar een infantiel niveau dat geen enkel redelijk mens nog kan aanzien. Hij ziet elk fatsoen verdwijnen, mensen die zich clownesk kleden en gedragen en elke vorm van verfijning wegebben. Deze lijst kan nog ellelang doorgaan, maar het schept een beeld over hoe iemand totaal vervreemd kan raken door de moderne maatschappij die elk organische fundament van de samenleving onderuithaalt.

Volledig in een hoek gedreven zal de jongeman er alles aan doen om te kunnen ontsnappen aan alle lelijkheid en degeneratie die hij rond hem ziet. Dit gaat gepaard met een proces van verinnerlijking waarbij een mentale situatie wordt gecultiveerd die elke binding met de buitenwereld uitsluit. De gebruikelijke rites de passages zoals een studie afronden, een sociaal leven uitbouwen en een beroep vinden zullen een bijna onmogelijke opdracht lijken. Om dit te bereiken zal hij door elke hoepel moeten springen die de moderne maatschappij hem aanbiedt, waarbij hij bij elke sprong verder wordt opgezogen in de verloedering van het westen. Hij kiest daarom voor een alternatieve wereld. Wanneer iemand het heden niet kan aanvaarden zal hij zich op het verleden richten. De geschiedenis met al zijn aspecten biedt dan de ideale vrijhaven en zal gaan fungeren als een utopie. De escapistische mogelijkheden zijn eindeloos. Hij kan zich volledig verliezen in de literatuur over en uit het verleden. Staatskunde, filosofie, religie, kunst enzoverder bieden oneindige bronnen waaraan iemand zijn hele leven kan wijden. De man kan rond hem een omgeving optrekken van oude boeken, kunstvoorwerpen en verfijnde kledij. Hierin zal hij de beoogde mentale burcht kunnen bereiken waar hij de verbondenheid met de hoogtepunten van het avondland persoonlijk kan beleven. Echter slaagt niemand in de hedendaagse maatschappij erin om als een kluizenaar zich uit zijn omgeving terug te trekken.

De jongeman zal genoodzaakt zijn om geregeld de buitenwereld te trotseren en sociale omgang te hebben met de mensen rondom. De schok zal enkel maar groter blijken wanneer hij dit vaker dient te doen naarmate hij volwassen wordt door de verantwoordelijkheden die hij moet opnemen. Het is op dit moment dat iemand het pad van het decadente escapisme zal betreden. Hij zal degeneratie met degeneratie bestrijden. Zijn donkere gedachten zal hij benevelen met alcohol, zijn afschuw voor de lelijkheid rondom zal hij uitschakelen met verdovende middelen, zijn onvermogen om een standvastige liefdesrelatie op te bouwen zal hij compenseren met het nastreven van losse en ongebonden lichamelijke interacties met gevallen vrouwen (lees: elke moderne vrouw). Dit pad gaat enkel bergafwaarts tot onze jongeman geen enkele uitweg meer ziet. De schoonheid van zijn mentale wereld valt niet meer te rijmen met zijn omgeving en zijn degeneraat gedrag zal enkel maar een afstotend effect hebben. In de meest extreme gevallen zal een man in deze situatie zijn onvermogen in het heden te functioneren onder ogen komen en het nemen van zijn eigen leven als uitweg kiezen.

Het verlichte pad naar de eeuwigheid

Deze drie geschetste situaties tonen aan hoe iemand op verschillende manieren kan omgaan met een samenleving waar hij zich op geen enkele manier thuis voelt. Elk van de drie paden lijkt uiteindelijk ook op een figuurlijk of letterlijk dood spoor te eindigen. Het enige wat in elk mensenleven zekerheid biedt, en hierboven opzettelijk werd weggelaten, is het verlangen naar het hogere. Hoever de weltschmerz van onze jongeman ook doorwerkt op zijn hele zijn, toch bestaat er steeds de christelijke waarheid waarnaar ieder van ons dient te streven. Wanneer hij het geloof opneemt zal hij merken dat er zowel mentaal als in de realiteit de schoonheid en de verhevenheid van religie de grootste moeilijkheid en de grootste pijn kan doen verdwijnen. Het religieuze leven zorgt voor regelmaat, emotionele geborgenheid, een organische omgang met de wereld en een antwoord op de meest diepgaande vragen. De kracht die iemand uit het christendom haar verleden en schoonheid kan halen valt niet onder woorden te brengen. Alle gevoelens van walging en ontworteling zullen wijken wanneer hij streeft naar het hogere en zo het eeuwige zal bereiken.