Onderweg naar niemandsland

Wat voel je als je op een doordeweekse ochtend uit het raam van de trein kijkt onderweg naar je werk of een andere verplichting? Wanneer je, tijdelijk niet onderbroken door een luid, nietszeggend gesprek van je medepassagiers, kan verzinken in je eigen gedachten. Over welke wereld droom je dan? Je creatieve geest schrijft verhalen die je maar al te graag zou beleven. Plekken die je het liefst zou bezoeken.

Het begint te schemeren wanneer een lichte sneeuwstorm oplaait, ik bedank de taxichauffeur, sluit kalm de stroeve deur van de Lada en stap voorzichtig over het krakende bevroren voetpad richting Hotel Spoetnik die verderop in de straat ligt. Daar overhandig ik mijn stapeltje Roebels aan de receptioniste en wandel naar mijn kamer.

Waar ik gisteren nog in Moskou in het pracht en praal van het Bolshoi theater vertoefde, ik zie de springende balletdanseressen nog in mijn gedachten triomferen, bevind ik mij nu in een steriele hotelkamer met linoleum vloer, bed met ijzeren frame en uitzicht op een verlaten speeltuin die bedekt is door een dikke laag sneeuw. De industriële klok die er ongetwijfeld al decennia hangt tikt met stevige passen door. De woeste wind zingt druk om het gebouw heen en creëert een lied met een strenge winter als componist. Ik dommel in slaap op de golven van de wind.

De bakelieten telefoon die ik als sinds kind niet meer heb gezien ontwaakt mij met schreeuwerige toon uit mijn vluchtige droom, maar zachte klanken klinken door de hoorn wanneer met rollende R mijn naam wordt uitgesproken. “Je bent er?” “Kom naar de universiteitsbibliotheek.”

In de verte zie ik een lange, dunne vrouw, gekleed in bont met bijpassende ushanka in dezelfde kleur. Haar haren kleuren goud, met op de achtergrond een marmeren gebouw omringd door dennenbomen. Vragend kijkt zij om zich heen zoekende naar mij, de verdwaalde Nederlander. Eveneens was zij een verloren student die zich, net als ik, overgaf aan de liefde dat het leven ons toen bood. Dit alles een verschijning die waardig op een schilderij zou passen en welke ik in mijn hoofd prentte. Ze herkent mij direct wanneer ik met stevige passen op haar af loop. Later zou zij daar nog eens regelmatig over grappen: “Jullie Nederlanders lijken altijd haast te hebben.” Of “Jij stapt zo over dijken heen”. De Russische ziel laat het niet toe te glimlachen, maar wanneer ze haar blonde lokken keurig achter haar oren plaatst raken haar ijskoude lippen die van mij voorzichtig aan. Het was haar eerste kus, zo vertelde zij mij later. Ik overhandigde haar bloemen, de juiste hoeveelheid zoals Russisch bijgeloof voorschrijft en we wandelen langs een bevroren Wolga. Urenlange gesprekken over boeken en haar vroegere leven op het platteland van Noord-Kazakhstan volgden.

De Reactionair

Boekenwinkel

Ondek onze grote collectie boeken, zoals De seksuele revolutie, in onze boekenwinkel.

De eens zo ijverige rivier de Wolga waar wij langs wandelden nam nu genoegen met stilstand en mijn leven leek op dat moment ook even stil te staan. Er ontvouwde zich voor mij op dat moment een openbaring. Alsof alles samen kwam en mijn hier en nu een allesomvattende kloppende puzzel was die in zijn symboliek liet blijken hoe mijn leven hoort te zijn.

De straten zijn in Siberië grauwer dan waar ik ze ooit heb gezien, maar de emoties en het gevoel van zo aanwezig zijn in het nu gaven het leven kleur, feller dan ik ooit eerder ervaren had. Alsof mijn tijd in Rusland de symboliek van mijn bestaan zelve was. Een ingeving door God aan mij gegeven als geschenk.

De bovenstaande passage is slechts een fragment uit het hoofdstuk van mijn leven waarbij ik een aantal jaren door Siberië reisde en ook in verschillende steden woonde. Het was er een van de zovelen. Gelukzalige en minder prettige momenten wisselden zich in een behoorlijk tempo af. Er was altijd een factor aanwezig dat leidend was: ik was mij altijd bewust van het leven in het nu. En kon alles maximaal ervaren.

Mijn leven nu is geenszins oninteressant, maar soms verdwaal ik vanuit mijn Amsterdamse woning nog wel eens in mijn gedachten terug naar deze momenten. De melancholie vult mijn hart dan met blijdschap.

Het lijkt mij een goede metafoor voor u, de lezer. Nog nooit leefde ik zo intens en voelde ik mij zo aanwezig in het nu. Het was voor mij een moment waarbij ik tegen de conformiteit en de middelmatigheid van het bestaan aan mocht schoppen en er als wijzer man uit kwam. Dit gevoel kwam voort omdat ik keuzes kon maken uit mijn eigen wil, geconfronteerd werd met mijn eigen handelen en invulling gaf aan mijn eigen verlangens. Voor mij waren dat voornamelijk het ervaren van het gevoel van liefde. Nog steeds een rode draad in mijn leven. Een ieder dient daar natuurlijk een eigen draai aan te geven.

Ik wil je ergens voor behoeden, op attenderen en wellicht ook wel waarschuwen. Het leven op de automatische piloot sluipt als een dief in de nacht maar al te gemakkelijk in je leven waarbij alle vorm van zelfbewustzijn en verlangens druppel voor druppel uit je sijpelen. Geef je nooit over aan het pad dat al voor je klaarligt. Neem ook eens een afslag op zijn tijd.

In een steeds haastigere, globaliserende wereld waarbij de samensmelting van alles wat ons differentieert onafwendbaar lijkt, waarbij elke centimeter is vastgelegd tot aan de diepste krochten van de bodem van de oceaan, en waar zelfs in een digitale omgeving een wereldreis gemaakt kan worden door middel van satellietbeelden, voelt avontuur of zelfstandig streven dikwijls als een ongrijpbaar iets. Waar ga je het onbekende nog vinden als alles is gezien en elke steen omgedraaid? En wanneer alles door vadertje staat met processen wordt voorgekauwd. Het pad is er voor je gelegd, en de verwachtingen door naasten zijn er. En het gelijkheidsdenken maakt het er niet makkelijker op. Er is voortdurende druk waarbij je eigen wensen worden onderdrukt. En dat is een proces dat heel snel verloopt zonder dat je het doorhebt.

Keuzevrijheid kan ook een benauwend instrument zijn, we raken er soms verstrikt in en het voelt vaak je dan je tijd aan het verspillen bent of het resultaat niet belonend mag zijn. Besef goed dat alles een pad is van besef en leren en niets verloren gaat. Achterom kijken is dat wel. We kiezen dus vaak voor het veilige pad en geven ons niet over aan onze passies. We verschuilen ons veilig in ons alledaagse, voorgeschreven leven.

Ik zeg het met enige urgentie: Onvervulde verlangens en avonturen van de wereld liggen open voor ieder die niet bang zijn om een eigen verhaal te schrijven.

Is dan gelijk op het vliegtuig stappen, alles achterlaten en ronddwalen de manier tot ultieme verlossing? Zeker niet. Elke man heeft zijn onontkoombare plichten te vervullen en het najagen van voortdurende euforie is zowel een kinderlijk iets als een luchtspiegeling. Om verschil te maken aan het altaar van het hogere goed, of wel alles wat als nuttig beschouwd kan worden, moeten ook offers worden gemaakt en die zijn eigenlijk vaak saai. Werk, geld verdienen, iets bijdragen in welke vorm dan ook.

Maar het systeem ketent ons vast aan dagelijkse processen en elke eigen invulling die onconventioneel is, is als ketenen die losgerukt worden. Dat is de ultieme daad van verzet in een tijd als deze.

Het klinkt haast ironisch om dit te lezen op een reactionaire website welke visie qua levensbeschouwing behoudend is. Vergis je niet, een reactionair is ook een dromer tot aan de sterren. De grootsten die geschiedenis schreven zijn hen die door ons onthouden worden.

Hoe wreek je je los? Durf jezelf te onderscheiden van de massa en bewandel je eigen pad daar waar het kan. Word ergens zo goed in dat niemand meer om je heen kan. Stort je in je passie en laat het je absorberen. Omarm de liefde. Verafschuw de middelmatigheid.

Wanneer alles is gezegd en gedaan, wanneer je aan het einde van je levensrit de balans opmaakt waar kijk je dan op terug? Heb je je ziel verrijkt? Vocht je voor de liefde, vervulde je verlangens, droeg je bij aan een hoger goed en deed je wat je hart je ingaf?

Ging je naar Rusland en zocht je de liefde op in een stad aan de Wolga? Leerde je een instrument spelen en werd je daarin meester? Schreef je een boek? Leerde je een nieuwe taal? Richtte je een goed doel op? Werd je een beroemdheid? Werd je minister? Leerde je dansen?

Van het concert des levens heeft niemand een program. Maar alsjeblieft, speel met alles wat je hebt de meest majestueuze, en adembenemende opvoering.