v. Stormberg
Naar de maan
Wilders, Baudet en de nieuwe ordening van rechts Nederland
“Ook gij, Geert?” was de reactie van Thierry Baudet na de broedermoord die zich gisteren bij de Algemene Politieke Beschouwingen in de Tweede Kamer voltrok. Na jaren goede samenwerking pakte Geert Wilders het grootste debat van het jaar aan om Baudet voor het blok te zetten wat betreft zijn geloof in alternatieve theorieën over de aanslagen op 11 september 2001 en de maanlandingen. De FVD-leider besloot de uitdaging aan te gaan en legde zo goed hij kon uit waarom hij inderdaad grote vraagtekens heeft bij het officiële verhaal over die gebeurtenissen. Wilders hoefde alleen nog maar te besluiten met “Volgens mij bent u al vrij ver op weg naar de maan”. Voor iedereen die het niet al van tevoren met Baudet eens was - en dat is de overgrote meerderheid van de Nederlanders - was het hilariteit alom. Het interessante aan de confrontatie is natuurlijk niet zo zeer de inhoud, maar de implicaties die het heeft voor de relaties op rechts. Werd er enkele weken geleden vanuit Forum nog enthousiast gereageerd op het idee van verregaande samenwerking met de PVV, tot een verenigde kieslijst aan toe, nu is de sfeer bitter en naar verrast. De vraag wordt gesteld wat Wilders er aan heeft om zijn rechtse broederpartij aan te vallen. Het antwoord lijkt mij zonneklaar en bewijst zich uit het handelen van Wilders en zijn PVV in de afgelopen weken, in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november. De implicaties van dat handelen zijn verreikend en vruchtbaar, niet alleen voor de PVV, maar ook voor Forum en uiteindelijk voor heel rechts Nederland.
Wilders doel met de broedermoord is tweevoudig. De eerste en minst belangrijke reden is electorale concurrentie. FVD is de enige politieke partij waarvan er op dit moment substantiële aantallen stemmers overlopen naar de PVV. Volgens de peiling van Ipsos gaat het dan om een halve zetel,1 maar peilingbureau I&O schat dat 47% van de FVD-stemmers de PVV nog in overweging heeft.2 Wilders weet dat Baudets voorliefde voor vrijdenken een van de belangrijkste redenen voor het electorale verval van FVD is geweest en hoopt dat er door de FVD-leider hierover uit de tent te lokken, nog meer te winnen valt. Of dat ook echt zo is, is nog maar te bezien. In FVD-kringen zorgt het verlies van de laatste parlementaire bondgenoot vooralsnog vooral voor een hergroepering rond het tempelvaandel. Veel belangrijker lijkt mij dan ook Wilders’ tweede reden, afbakening. Het wegzetten van Baudet is een politiek en sociaal trucje in de lange weg die de PVV tot november moet afleggen om acceptabel te worden als coalitiepartner. Door FVD aan te vallen bewijst de PVV niet zij aan zij met Forum te staan in een verenigde hardrechterflank en sluit het zichzelf in door deel te nemen aan het breed gedragen ritueel van uitsluiting. Bovendien maakte Wilders het pakkend met zijn gebruikelijke humor. Links en het centrum konden het niet laten te lachen, maar velen merkten al gauw op dat de PVV op deze manier sluipenderwijs tot een redelijk lijkende, acceptabele partij verandert. Op de rechterflank ging juist het idee rond dat Wilders te gematigd wordt. Dat is natuurlijk optisch bedrog. Wilders past zijn partijprogramma niet aan, enkel zijn toon. Voor elk stapje dat hij richting het Overtonvenster zet, zet het Overtonvenster er twee richting hem en de verschuiving in de relatieve mentale positie van de partijen is daar een essentieel onderdeel van.
De gevolgen van deze manoeuvre zijn echter niet alleen positief voor de PVV. Want waar Wilders systeempunten krijgt, krijgt Baudet, ongevraagd, oppositiepunten. Nu de PVV FVD van zich heeft afgeduwd, vormt FVD in zijn eentje de harde rechterflank. Zonder de PVV aan zijn zijde heeft Forum meer ruimte om te definiëren wat fundamentele rechtse oppositie in Nederland betekent. De partij wordt nog sterker hét alternatief voor alle rechtse afgehaakten, een positie waar het toch al sterk op stond voorgesorteerd. Bovendien slaat de PVV, als alles goed verloopt, het coalitiepad in als meest rechtse partner aan de zijde van ten minste de VVD en de BBB. Als er straks compromissen gesloten moeten worden dan gaat Wilders stemmers verliezen en die hebben geen enkele andere partij meer om naar af te stromen dan FVD, mits B-merk-Forum BVNL geen zetels haalt. Hiermee is Forum niet alleen leidend gemaakt - want de flanken zijn de ideologische voortrekkers van de gematigdere partijen, zoals we ook op links zien - maar ook toekomstbestendig.
De gevolgen van de keuze van Wilders om nu echt te willen gaan regeren zijn daarentegen nog veel belangrijker. De PVV kan, na de onervaren, vleugellamme, ruziemakende LPF in 2002, de tweede hardrechtse coalitiepartner ooit in de Nederlandse politiek worden.3 Dat is niet alleen uitstekend voor dit land als het gaat om het indammen van de onophoudelijke vreemdelingenstroom, maar ook als het gaat om de normalisering van rechtse politiek. Een stabiele coalitie met de PVV erin zou de kroon zijn op het emancipatieproces dat ons kamp heeft ondergaan sinds de intreding van Janmaat in de Tweede Kamer in 1982. De gevolgen van zo’n normalisering kunnen gezien worden in een land als Denemarken, waar het emancipatieproces van rechts decennia geleden voltooid werd.4 Waar Denemarken 86% etnisch Deens is, is Nederland minder dan 74% etnisch Nederlands.5 Vergeleken met Denemarken zijn we laat, maar beter laat dan nooit.
Daarmee moet worden geconcludeerd dat Wilders en Baudet met respectievelijk een flauwe charge en stevig toehappen, het rechtse speelveld hebben gereorganiseerd in positieve zin. Het roept de vraag op of er sprake was van doorgestoken kaart, maar FVDers vertelde mij dat dat niet het geval was. Dat toont de kwaliteit van Geert Wilders als politicus. Laten we hopen dat hij met dezelfde wijsheid na 22 november deel zal nemen aan het landsbestuur, dat zou Nederland zeer ten goede komen.
EenVandaag, Zoveel zetels heeft een partij sinds de verkiezingen gewonnen en verloren en aan welke partijen?. ↩︎
I&O-peiling Tweede Kamer, 39% van de FVD-stemmers overweegt geen enkele andere partij, dat is relatief zeer hoog en vergelijkbaar met de laatste verzuilde rest die nu nog overblijft bij het CDA. Alleen de SGP (70% van hun kiezers overweegt geen andere partij) steekt met kop en schouders boven FVD en CDA uit als het om een vaste achterban gaat. ↩︎
De coalitie met de LPF was hoe dan ook niet bedoeld om rechtse politiek in de praktijk te brengen, maar om de LPF op te blazen. ↩︎
De Deense Volkspartij, een vergelijkbare partij met de PVV in denkbeelden en percentage van de stemmen, leverde gedoogsteun aan drie opeenvolgende kabinetten tussen 2001 en 2011. ↩︎
Hiermee wordt ook meteen de theorie dat omvolking een onherroepelijk gevolg van liberalisme is, naar de prullenbak verwezen. Denemarken is uitermate liberaal, lid van de EU en lid van de NAVO. ↩︎
