De Melancholieke Nar
Over insectificatie
Hoe we afglijden van mens tot bugman
“Während der Ameisen-, Thermiten- und Bienenstaat nur durch völlige Vernichtung der Sexualität dieser Tiere möglich wird, ist das Problem der Staatswerdung beim Menschen unendlich schwieriger, weil dieser seine Sexualität nicht aufgibt und damit seinen ganzen rebellischen Individualismus.”
“Als Gregor Samsa eines Morgens aus unruhigen Träumen erwachte, fand er sich in seinem Bett zu einem ungeheueren Ungeziefer verwandelt.”
Het is mogelijk de moderniteit te zien als een project om een mierenhoop te bouwen van geatomiseerde chimpansees, maar de sombere waarheid is dat dat slechts de eerste trede is in een tweetrapsproces.
In de tweede, doortraptere fase worden chimpansees tot mieren hervormd, om de stabiliteit van De Mierenhoop op langere termijn te garanderen.
Mensen zijn hogere primaten; hun naaste verwanten uit het dierenrijk zijn de chimpansees. Chimpansees zijn vergelijkbaar met mensen en daarom vertoont de sociale orde die chimpansees erop nahouden grote gelijkenissen met de sociale structuren die mensen, en hun voorlopers, duizenden jaren hebben voortgebracht en bewoond.
Individuele chimpansees zijn sociale dieren. De sociale orde die zij smeden in groepen is een emergente eigenschap / netwerkeffect van de gecollectiviseerde aard van chimpansees. De oorzakelijkheid is echter circulair / cybernetisch; de sociale orde geschapen door groepen chimpansees vormt de sociale omgeving waarin individuele chimpansees opereren, waardoor het de chimpansees vormt en programmeert, individueel en collectief, net zoals zij hun omgeving vormen en programmeren.
Dit is evolutietheorie les 1. De omgeving vormt het organisme, zoals het organisme zijn omgeving symbiotisch vormt. Dit leidt tot een voortdurend proces van wederzijdse ‘ontvouwing’ . Een ecosysteem is in essentie een oneindig netwerk van wederzijdse recursieve uitwisselingen tussen organismes en hun omgeving, inclusief de vernetwerkte effecten van alle andere concurrerende / coëxisterende organismes die erin zijn ingebed.
De moderniteit is in essentie een functie van schaalvergroting in combinatie met emergente systemen / processen die ontworpen zijn om tijdruimtelijke effecten van deze schaalvergroting op zichzelf te doen terugslaan.
In de kruistocht van de moderniteit om de socius uit te breiden / mondialiseren, is een totaliserend project van dehumanisering en insectificatie in werking gezet door de Toekomst: ‘Eat the bugs, live in the pod, take the hormones.’1
Dit wordt gewoonlijk voorgesteld als een complot van de elite / nieuwe wereldorde, maar nog verschrikkelijker affect kan worden opgewekt door het besef dat er geen direct complot nodig is. Alles volgt een lotslijn aan de hand van de stoeprand / gradiënt van voorgaande omstandigheden – de Toekomst is padafhankelijk.
Net als het Verleden, is de Toekomst in zekere zin al ‘gebeurd’. De Toekomst ‘emergeert’ uit het Verleden, terwijl het Verleden ‘terugtrekt’ van de Toekomst.
De reden dat de Toekomst niet ‘verschijnt’ als padafhankelijk is dat mensen-chimpansees geëquipeerd zijn met een specifiek perceptueel apparaat, wat hen doordringt van een grotesk overtrokken notie van niet alleen individuele autonomie, maar ook gecollectiviseerde groepsautonomie.
Zoals bij mieren en chimpansees wordt menselijk ‘autonoom handelen’ afgebakend door sporen van beloningen / raamwerken. Deze zijn makkelijk te volgen maar moeilijk te veranderen, elke werkzame handeling om ze te veranderen is in feite zelfs niet meer dan de ontdekking en uitbuiting van een splitsing in het actieve / dominante spoor van beloningen.
Al millennia ligt de mens op koers voor steeds voortschrijdende domesticatie, wat onherroepelijk leidt tot insectificatie, een gedaanteverwisseling van lichaam en ziel in iets Cronenbergesks in zijn volmaakte corruptie van het Menselijke.2 Het overblijfsel aan menselijk instinct maant om deze werkelijkheid uit de weg te gaan, maar dit is niet mogelijk omdat de Toekomst arriveert over een spoor dat gelegd is door het Verleden.
Er is geen Buiten de cybernetische constructies van beloningen behalve de selectiedruk die erop gelegd wordt, en bij uitbreiding op de entiteiten die deze constructies bewonen, door Gnon.3 De insectoïde post-mensheid ligt nu op koers om in een pod te leven, insecten te eten, zichzelf te steriliseren door complete hormonale terravorming.
De resulterende vraag kan alleen beantwoord worden door de opkomst van de Toekomst: zal een splitsing zich voordoen die menselijk kapitaal wegleidt van deze ellendige predestinatie of moet de mens een radicale interventie door Gnon afwachten om zijn lot te veranderen?
David Cronenberg is een regisseur bekend van onder andere The fly, over een afschuwelijke kruising van mens en vlieg. ↩︎
Gnon is een acroniem dat gebruikt wordt in reactionaire kringen. Het staat voor ‘the God of Nature or Nature’. De betekenis is vergelijkbaar met logos, dharma of dao. Het is de Natuurlijke Orde. Het idee is dat, of er nou een God van de Natuur is die daar de bron van is, de Natuur zelf een inherente orde heeft waar we op eigen risico tegenin gaan. ↩︎
