Over Sint Valentijn

De naam Valentinus is samengesteld uit valorem, waarde, en tendens, vasthouden en Sint Valentijn hield vast aan heiligheid. Of de naam komt van valens tiro, dappere soldaat. Een dapper soldaat is iemand die nooit is gevallen, die hard toeslaat, zich dapper verdedigt en vastberaden overwint. Zo heeft Valentijn nooit gefaald door het martelaarschap te schuwen, hij sloeg hard toe door de afgoderij neer te slaan, hij verdedigde zijn geloof door het te belijden, hij overwon door te lijden.

Valentijn was een eerbiedwaardige priester, die de keizer Claudius voor zich riep. “Wat is dit, Valentijn?” vroeg hij. “Waarom win je onze vriendschap niet door onze goden te adoreren en je ijdele bijgeloof op te geven?” Valentijn antwoordde: “Als je Gods genade slechts kende, zou je zulke dingen niet zeggen. Je zou je geest afkeren van je afgoden en de God in de hemel aanbidden.” Een van de mensen die bij Claudius stonden, zei: “Valentijn, wat heb je te zeggen over de heiligheid van onze goden?” “Alles wat ik over hen te zeggen heb is dat ze ellendige mensen waren vol van elke onreinheid.” Claudius sprak: “Als Christus de ware God is, waarom vertel je me dan niet de waarheid?” Valentijn: “Waarlijk Christus alleen is God! Als je in Hem gelooft zal je ziel gered worden, het rijk zal bloeien en je zal de overwinning op al je vijanden geschonken worden!” Claudius antwoordde en zei tot zijn entourage: “Mannen van Rome, let op hoe wijs en juist deze man spreekt!” Toen zei de prefect: “De keizer laat zich misleiden! Hoe zullen we opgeven wat we van kindsbeen af geloven?” Hierop verhardde het hart van Claudius en hij droeg Valentijn over aan de prefect om in hechtenis te worden genomen. Toen Valentijn in het huis van deze man kwam, zei hij: “Heer Jezus Christus, waar licht, verlicht dit huis en laat allen hier U kennen als ware God!” De prefect zei: “Ik verwonder me erover u te horen zeggen dat Christus licht is. Inderdaad, als hij licht geeft aan mijn blinde dochter zal ik me bekeren.” Valentijn bad voor de dochter, haar zicht werd hersteld en het hele huishouden werd bekeerd. Daarop kwam de keizer met het bevel Valentijn te onthoofden.

De keizer probeert de heilige over te halen tot afgoderij door zijn vriendschap te beloven, en daarmee alle goederen die voortkomen uit vriendschap met een keizer. Maar Valentijn beroept zich op de genade van God en de hemelse dingen, waarmee de afgoden van goud en zilver en alle menselijke eerbewijzen vergeleken niets voorstellen. Zo wordt Valentijn gevraagd wat hij van deze afgoden denkt, en hij poneert een bijzonder negatieve vorm van euhemerisme. Maar we kunnen het ook zo interpreteren dat afgoderij een menselijke uitvinding is, en geen goddelijke instelling, en dat het daarom ellendig en onrein is geworden. En behalve dat hij dit euhemerisme voorstelt, belooft hij de keizer ook wereldse successen als hij zich bekeert. En de keizer bekeert zich bijna, maar wordt tegengehouden door de gewoonte. En opnieuw zien we dat vorsten zich meestal niet bekeren door de goddelijke prediking en het voorbeeld van de heiligen, maar door het tastbare goed dat God in hun leven doet of heeft gedaan of zal doen, of door wonderlijke verschijnselen. Zo zien we dat de prefect zich bekeert door het wonder van de genezing van de blindheid van zijn dochter, en daarmede zijn hele huishouden. Maar zulke mannen van de daad die alleen door zulke tekenen bekeerd worden, worden ook gemakkelijk tegengehouden door gewoonte en gebruik, want zulke uiterlijke tekenen dringen minder diep door in de ziel dan meer geestelijke tekenen, zodat de bekering oppervlakkiger is.

Maar een andere traditie vertelt dat Valentijn werd gearresteerd en geëxecuteerd omdat hij christelijke paren trouwde en hen bijstond ten tijde van de vervolgingen. En sommigen zeggen dat hij, om de jonge mannen die hij trouwde te herinneren aan hun gelofte en de liefde van God, harten van papier knipte en die aan de vervolgde christenen gaf. Sommigen zeggen zelfs dat hij de dochter van de prefect een briefje achterliet met de tekst “van je Valentijn”, wat impliceert dat de heilige en de dochter een soort romantische band hadden. En de karmelieten zeggen dat deze dochter, Julia, een roze bloeiende amandelboom bij zijn graf heeft geplant. Sommigen zeggen ook dat bisschoppen vroeger een ring met paarse amethist droegen met Cupido erin gegraveerd, ten teken dat zij volgens de Romeinse wet mochten trouwen, en dat Sint Valentijn er dus ook een droeg. Anderen verbinden de datum van dit feest, 14 februari, met het begin van de lente, maar dat lijkt in overeenstemming met de betekenis van romantische liefde, want in de lente komt alles tot paren en groeien. Sommigen zeggen ook dat het werd ingesteld ter vervanging van het heidense Lupercalia, zoals we ook zien bij sommige andere christelijke feesten. Maar er wordt ook gezegd dat dit feest werd vervangen door het feest van de Zuivering van de Heilige Maagd Maria. Maar het enige dat met zekerheid kan worden gezegd is dat dit feest op zijn laatst vanaf de 14e eeuw werd geassocieerd met romantische liefde, en er ontstonden verschillende praktijken om paartjes te maken. Zo wordt het ook vaak vergeleken met het koppelen van de vogels in de lente. De vulgarisering en commercialisering van dit feest is natuurlijk een ander verhaal.

De Reactionair

Boekenwinkel

Ondek onze grote collectie boeken, zoals Desengaño, in onze boekenwinkel.

Nu is de overlevering rond Sint Valentijn en Valentijnsdag erg verward en vertroebeld. Maar het lijkt me mogelijk om er een soort nuttige leer uit te halen. Want het hart is de zetel van het intellect, maar wordt ook geassocieerd met liefde. En vogels duiden de engelen aan, die intellect of intelligenties zijn, maar vogels worden ook geassocieerd met liefde en de lente. En de amandelboom is de eerste die bloeit in de lente, na de winter. En er wordt gezegd dat de menorah van de Joden gebaseerd was op de amandelboom, en zijn zeven armen zouden de zeven hemelsferen kunnen betekenen, die de verblijfplaatsen van de engelen zijn. En vogels nestelen in de top van bomen. En de amandel wordt ook wel luz genoemd, bethel, het huis van God, baetyl, Jakobsladder. En zo zou men kunnen zeggen dat de amandel de oerstaat of het deel van de mens is, waarin de mens werkelijk is als een klein kind, in die zin dat daaruit de hele mens wordt ontwikkeld. Want de Joden zeggen ook dat uit de luz, welk bot het ook moge zijn, de mens aan het einde der tijden herrijst. En opdat de mens daaruit zou herrijzen, zou het onverwoestbaar moeten zijn - want er wordt ook gezegd dat de engel des doods er niet in kan komen - en het zou in principe alle ontwikkelingsmogelijkheden moeten bevatten. Maar dit alles lijkt alleen betrekking te hebben op de materie van het intellect, niet op de liefde. Maar de liefde vloeit als het ware voort uit het intellect, want wat onbekend is, is onbemind, en wat bekend is, is geliefd. En het is niet verwonderlijk dat dit verband definitief ontstond in de 14e eeuw, in het milieu van de hoofse liefde, van ridders en dames en dichters. Want deze kaste behoudt niet het zuivere intellect zoals de priesters en hun contemplatie, maar weet door oorlog en liefde, moet bouwen vanuit deze dualiteit. En misschien vergelijkt De Voragine Sint Valentijn daarom ook wel met een dappere soldaat, om dit verband aan te geven. En de dochter van de prefect zou dan symbool kunnen staan voor de ideale vrouw van de ridders en dichters, niet Sophia of Laura maar Julia, de Julia van Romeo. En Julia komt van Julius, van Jovilius, toegewijd aan Jupiter. En dus is het niet Wijsheid of Overwinning die als minnaar komt, maar Devotie. En zo vinden we de eeuwige trouw en toewijding van de ridder als zijn weg naar het intellect, zodat hij in oorlog en liefde toch vrede heeft, nee, door oorlog en liefde zijn vrede wint. Want er wordt gezegd dat alles eerlijk is in liefde en oorlog, dat er wetteloosheid is in deze beide dingen, dat ze eigenlijk één ding zijn, uitgedrukt op twee manieren. En deze dualiteit is eigen aan de ridderlijke dichter.

Sint Valentijn stierf rond het jaar 270.

O glorieuze voorstander en beschermer, Sint Valentijn,
kijk met medelijden naar onze noden,
hoor onze verzoeken,
woon onze gebeden bij,
verlicht door uw voorspraak
de ellende waaronder we lijden,
en verkrijg voor ons de Goddelijke zegen,
zodat we waardig worden bevonden om met u tezamen te zijn
in het prijzen van de Almachtige in alle eeuwigheid;
door de verdiensten van onze Heer Jezus Christus.
Bid dan, o heilige Martelaar, voor de Gelovigen,
die zo volhardend zijn in het vieren van uw nagedachtenis.
De dag des oordeels zal ons onthullen
al uw glorieuze verdiensten
Oh! bemiddel voor ons,
dat wij dan uw metgezellen mogen worden
aan de rechterhand van de Grote Rechter,
en eeuwig met u verenigd zijn in de hemel.
Amen.