De afschrikwekkende ledigheid van Klaus Schwab

Zoals veel slechte boeken, verwordt The Great Reset van tijd tot tijd tot een onbedoelde autobiografie. Voornamelijk in de laatste pagina’s, waar Klaus Schwab zijn hoop uit voor een ‘Persoonlijke Reset’ door middel van staatsdwang, werpen we een blik op de man gedurende de eerste lockdown in zijn huis in Cologny. In eerste instantie genoot hij van de breuk met routine en de mogelijkheden om in de natuur te leven, maar het duurde niet lang voordat hij een knagende ongemakkelijkheid begon te voelen. Hij had in de jaren voor 2020 ‘stakeholder kapitalisme’ tomeloos aangeprezen, zijn overkoepelende term voor verschillende plannetjes om kritiek op de globalistische, corporatieve termietenheuvel en de linkse gecoöpteerde oppositie te breken. Schwab slaagde erin zijn simplistische ideeën aan de man te brengen in een internationaal conferentie-circuit, heden beter bekend als het World Economic Forum, waar hij kon keuvelen met zakelijke en politieke bekendheden en gelijktijdig zijn Bond-schurk reputatie opdofte onder politieke dissidenten.

Maar de pandemie had Schwab van zijn stuk gebracht. Opeens was zijn herkauwde gebakken lucht over milieu-, sociaal- en bedrijfsbestuurgovernance-kwesties niet langer in trek; in plaats daarvan vulden virologen en epidemiologen en exponentiële groeicurves het nieuws. Zijn machtige en bekende netwerk luisterde ineens naar andere mensen. Obscuriteit doemde op aan de horizon.

Dus trommelde Schwab zijn knecht dan wel onderzoeksassistent Thierry Malleret op, sloeg zijn laptop open en spendeerde een aantal maanden met het uitschenken van de wolk van modewoorden, praatplaten en voor de helft onthouden powerpoint-presentaties die zijn hersenen teisteren in een kronkelig en volkomen nutteloos document. Toen hij klaar was, stuurde hij het hele ding ter correctie naar de vrouw van Malleret, en daarna bestelde hij bij zijn eigen Forum Press een paar duizend kopieën. En zo geschiedde wederom een betreurenswaardige oefening in zelfpublicatie.

The Great Reset is niet een boek dat begint met een volledig gevormd argument, dat zich vervolgens probeert te formuleren door een aaneenschakeling van waterdichte argumenten. Het is ook geen boek dat zijn doel ergens onderweg vindt. Het is van een nog ellendiger soort, dat altijd blijft hangen op het randje van ontdekken wat het wil zeggen, maar er nooit helemaal overheen komt. Ik heb een beeld van Schwab in zijn studeerkamer, driftig typend met uitgestrekte wijsvingers als een tweekoppige kip, zijn weinige krachten bundelend om de zeer onverwachte pandemie waarin hij zich bevond dusdanig om te vormen dat het beter zou passen op het soort wereldwijde ESG-stakeholder kapitalisme hocus-pocus crisis waar Schwab zijn voorkeur voor heeft. “We moeten ons weer richten op mijn paradepaardjes” is wat Schwab ons probeert te vertellen in The Great Reset. Het is bovenal een kinderachtig boek.

Schwabs kernidee is dat de pandemie de wereld of gaat herschikken, of opnieuw gaat maken, en dat politieke en zakelijke leiders een unieke kans voor zich hebben liggen om ‘Beter Terug te Bouwen’ (Build Back Better) en alles in lijn te trekken met de ESG. Dat is allemaal heel duidelijk, maar voor iemand die de term “reset” in zijn titel gebruikt, lijkt hij zeer besluiteloos te zijn over wat deze reset nou precies inhoudt, en welke rol het virus heeft om dit te verwezenlijken.

In de introductie bijvoorbeeld vinden we de volgende reeks absurditeiten:

Velen van ons vragen zich af wanneer alles weer normaal zal worden. Het korte antwoord is: nooit. Niets zal ooit terugkeren naar het “gebroken” gevoel van normaal dat vóór de crisis heerste, omdat de pandemie van het coronavirus een fundamenteel keerpunt markeert in ons wereldwijde traject …. Er komen radicale veranderingen met zulke gevolgen dat sommige experts hebben verwezen naar een tijdperk “vóór coronavirus” (BC) en “na coronavirus” (AC). … (p. 12)

Maar iets verder op dezelfde pagina wankelt het zelfvertrouwen van Schwab en geeft hij opeens toe dat “de wereld waarschijnlijk niet volledig veranderd worden door de pandemie alleen” maar dat deze slechts “vele veranderingen versnellen zal die al in gang waren gezet voordat het uitbrak”.

Zes pagina’s later benadrukt hij dat “de pandemie op zijn minst de systeemveranderingen zal versnellen die al vóór de crisis zichtbaar waren”, maar in de volgende adem heeft hij het weer over een zuivere breuk, reppend over “de mogelijkheden voor verandering en de resulterende nieuwe orde” die “nu onbeperkt en alleen gebonden aan onze verbeelding zijn” (p. 18). In de conclusie komt Schwab tot de bizarre beslissing dat het virus niet eens heel gevaarlijk is; “de coronacrisis is (tot nu toe) een van de minst dodelijke pandemieën die de wereld heeft meegemaakt” en “tenzij de pandemie zich op een onvoorziene manier ontwikkelt, zullen de gevolgen … in termen van gezondheid en sterfte mild zijn” (p. 264f.) vergeleken met andere pandemieën. De echte bron van zijn reset is eigenlijk “de onderling afhankelijke wereld” waar “risico’s met elkaar versmelten” (p. 247).

De Reactionair

Boekenwinkel

Ondek onze grote collectie boeken, zoals De seksuele revolutie, in onze boekenwinkel.

Het probleem van Schwab is dat hij niet kan beslissen of hij zich in het fort wil verschuilen, of juist de poort uit wil rijden. Soms wil hij dat de pandemie een fundamenteel nieuw moment is en op andere momenten wil hij liever corona ondergeschikt maken aan alle slechte sociale ongelijkheden en klimaatonevenwichtigheden en de onhoudbaarheid van onze uitstoot, aangezien deze onderwerpen meer zijn terrein zijn. De eerste positie is intern consistent en verdedigbaar maar Schwab riskeert teveel terrein af te staan aan een concept dat buiten zijn belangen ligt; de tweede positie is bijzonder irrationeel, maar stelt Schwab in staat zijn favoriete thema’s te gebruiken als verklaring voor alles.

Meer dan alles maakt deze ongedisciplineerde gedachtegang The Great Reset zo’n weerzinwekkende leeservaring. Schwab probeert elke keer van twee walletjes te eten. Hij lijkt steeds te vergeten wat hij een paar paragrafen geleden heeft gezegd en verspilt keer op keer je tijd met irrelevante lijsten, details en omschrijvingen die nergens toe leiden. Meer dan eens verliest hij al het contact met concrete ideeën en verdwijnt volledig in een wollige wolk van betekenisloos, abstract jargon.

Waarom, bijvoorbeeld, moesten dit soort zinnen geschreven worden?

Een pandemie is een complex adaptief systeem dat bestaat uit veel verschillende componenten of stukjes informatie (zo divers als biologie of psychologie), waarvan het gedrag wordt beïnvloed door variabelen als de rol van bedrijven, economisch beleid, overheidsinterventie, gezondheidszorgbeleid of nationaal bestuur … beheer … van een complex adaptief systeem vereist continue realtime maar steeds veranderende samenwerking tussen een breed scala aan disciplines en tussen verschillende velden binnen deze disciplines. (p. 32f.)

Of deze?

Overheden … hebben instrumenten tot hun beschikking om de verschuiving naar meer inclusieve en duurzame welvaart te maken, door het bepalen van de richting en prikkels van de publieke sector te combineren met commerciële innovatiecapaciteit door een fundamentele heroverweging van markten en hun rol in onze economie en samenleving. (p. 62)

Deze momenten van uitzonderlijke zinloosheid bevinden zich overal in The Great Reset, en ik heb een kleine maar groeiende verzameling vergaard van wat ik voorstel Schwabismses te noemen. Dit zijn korte uitspraken die zo tautologisch, banaal of bizar zijn dat elke auteur zich ervoor zou moeten schamen.

Een kleine greep uit de collectie: “alles wordt nu versneld afgespeeld” (p. 7); “Complexiteit kan gedefinieerd worden als dat wat we niet begrijpen of moeilijk vinden om te begrijpen” (p. 31); “Als een toeschouwer alleen de ‘realiteit’ kan begrijpen door verschillende idiosyncratische lenzen, dwingt dit ons ons idee van objectiviteit te herzien” (p. 121); “Voorspellen is een raadspel voor dwazen” (p. 126); “Veel staten die kenmerken vertonen van broosheid lopen het risico te falen” (p. 127); “Dystopische scenario’s zijn geen fataliteit” (p. 170); “In tijden van rampspoed bloeit innovatie vaak op - noodzaak wordt reeds sinds lange tijd erkend als de moeder van vindingrijkheid” (p. 232).

Je krijgt het gevoel dat hier niet enkel een zielig klein mannetje worstelt om de rol te spelen van mondiale regeringsgoeroe, maar ook zijn even pathetische publiek van Hillary Clintons en Olaf Scholzes en Emmanuel Macrons, die deze onzin aanhoren en het inzichtgevend vinden en zich ermee willen associëren. Wat moeten deze mensen zich met hun hoofd in de intellectuele wolken bevinden.

In zijn dappere momenten oppert Schwab dat Corona enkel gebeurde omdat de wereld niet klimaatverandering en duurzaamheid en stakeholder kapitalisme stevig genoeg omarmde. Schwab wil je laten geloven dat we op de rand staat van een mondiaal tekort aan orde, dat we moeten verhelpen met een geopolitieke reset:

In deze rommelige nieuwe wereld die wordt bepaald door een verschuiving naar multipolariteit en intense concurrentie om invloed, zullen de conflicten of spanningen niet langer worden gedreven door ideologie … maar worden aangespoord door nationalisme en de concurrentie om hulpbronnen. Als geen enkele macht orde kan handhaven, zal onze wereld lijden onder een ‘global order deficit’ (p. 104)

Het is interessant hoeveel pessimisme Schwab koestert over het toekomstperspectief van de globalisatie. Hij schrijft dat hyperglobalisatie (wat dat ook moge zijn) “al zijn politieke en sociale kapitaal verloren is, en het verdedigen is niet langer houdbaar” (p. 112f.) en dat zelfs normale globalisatie in verval is. Dus moeten politici hun best doen om deze aftocht te beheren, door het inclusiever en billijker te maken, en ook zo duurzaam mogelijk, zowel op sociaal vlak als qua milieu (p.112). Dit zijn merkwaardige toezeggingen en zelfs als je ze beschouwt als nominale waarden, bekruipt je het gevoel dat de kliek in Davos zich echt bedreigd voelt, voornamelijk vanuit de linkerzijde en een aanzienlijke deel van hun politieke programma vertegenwoordigt een ietwat verwarrende poging om zich te verzoenen met ingebeelde politieke tegenstanders.

Schwab schrijft dat de pandemie plaatsvond dankzij “een vacuüm in bestuur op mondiaal niveau” en omdat “internationale samenwerking non-existent of beperkt” was (p.115). Hij onthult een kinderlijke zucht naar een “wereldregering” (p.118), zodat we niet eindigen “in een wereld waar niemand de baas is” (p.114). De onderstroom van angst keert terug en de pandemie verdwijnt uit het schijnwerpers als slechts een van de voorbeelden van rampen die ons ten dele kan vallen als de instituten van de globalisten tekortschieten:

Er is geen tijd te verliezen. Als we het functioneren en de legitimiteit van onze mondiale instellingen niet verbeteren, zal de wereld spoedig onhandelbaar en zeer gevaarlijk worden. Er kan geen duurzaam herstel zijn zonder een globaal strategisch kader van bestuur… Hoe meer nationalisme en isolationisme het mondiale staatsbestel doordringen, hoe groter de kans dat mondiaal bestuur zijn relevantie verliest. (p. 113)

Elders poogt Schwab Corona neer te zetten als een voorwaarde voor zijn favoriete thema’s door te suggereren dat de mortaliteit van het virus verergerd wordt door vervuiling, wat in zijn ogen de risico’s op een pandemie vergroot.

We weten nu dat luchtvervuiling de impact van elk coronavirus (niet enkel die van SARS-CoV-2) op onze gezondheid verergert… in de VS concludeert een recent medisch onderzoek dat de regio’s met meer luchtvervuiling een verhoogde mortaliteit ondervinden van COVID-19, wat aantoont dat gebieden in de VS met hogere vervuilingswaarden een verhoogd dodental en meer ziekenhuisopnames te lijden heeft. Er heeft zich een consensus gevormd… dat er een synergetisch effect tussen blootstelling aan luchtvervuiling en het mogelijk opduiken van COVID-19 bestaat, met een slechtere uitkomst als het virus echt opduikt (p. 139)

Schwab is hier heel erg de definities aan het oprekken. Allereerst de studie waar we het over hebben:¹ die is volledig waardeloos omdat, zoals de auteurs zelf toegeven, hun analyses van ecologische regressie niet in staat zijn om individuele risicofactoren in kaart te brengen, en dus niet bruikbaar zijn om conclusies te trekken met betrekking tot associaties op individueel niveau. Deze associaties omvatten zaken als leeftijd en ras. Op zo’n moment is een onderzoek als deze rijp voor de prullenbak. Maar het wordt erger, want Schwab lijkt te denken dat dit onderzoek een toekomstige projectie is, terwijl het eigenlijk een retrospectieve observationele studie is.

Zonder enige fundering is Schwabs laatste avontuurlijke suggestie dat middels een obscuur synergetisch effect vervuiling op een of andere manier virusinfecties veroorzaakt. Veel passages uit The Great Reset zijn deze gelijk - zodra je erin begint te prikken, valt het als een kaartenhuis uit elkaar.

Een laatste ongemakkelijke poging om Corona neer te zetten als een gevolg van ons falen te verduurzamen komt wanneer Schwab meldt dat, volgens de wetenschap, de vernietiging van ons milieu de ware oorzaak is van pandemieën.

Onderhand heeft een groeiend aantal wetenschappers ons laten zien dat het de door mensen veroorzaakte vernietiging van biodiversiteit is, die de bron vormt van nieuwe virussen als COVID-19. Deze onderzoekers komen samen rond het nieuwe discipline van “planetaire gezondheid” die de subtiele en complexe verbindingen bestudeert die bestaan tussen het welzijn van mensen, andere levende soorten en gehele ecosystemen, en hun bevindingen hebben het duidelijk gemaakt dat de vernietiging van biodiversiteit de hoeveelheid pandemieën in de toekomst zal doen toenemen. (p. 137)

Als we even voorbijgaan aan Schwabs geniale talent dingen alsmaar verkeerd te begrijpen - het is niet “de vernietiging van biodiversiteit” die geopperd wordt als de bron van nieuwe virussen, maar de oplopende nabijheid van menselijke populaties tot dierenreservoirs. Nee, het interessante punt hier is hoe ongeïnformeerd Schwab zich hier toont, in zijn totale verwaarlozing van de neppe schubdierthese voor de oorsprong van Corona.² Halverwege 2020 was dit onderwerp overal op het nieuws en toch heeft Schwab dit gemist, en als gevolg daarvan mist hij een argument dat als een handschoen past om zijn langdradige zedenvertelling. Hij had ons kunnen trakteren op alinea na alinea over hoe enkel mondiale regering de handel in bedreigde diersoorten kan stoppen en hoe het ons kan redden van dodelijke, door schubdieren overgebrachte virussen, maar in plaats daarvan koos hij voor deze slappe hap, omdat hij geen idee heeft waar hij over praat.

Diep van binnen verwacht Schwab niet dat zijn lezers aannemen dat de pandemie plaatsvond omdat we niet de passende offers gebracht hebben aan de ESG-idolen. Dus biedt hij ons een alternatieve positie; Corona is niet zozeer afhankelijk van de milieu- en duurzaamheidscatastrofe, maar het is dezelfde soort catastrofe, of op zijn minst dusdanig verweven met de andere potentiële catastrofes, dat het net zo goed als hetzelfde beschouwd kan worden:

In termen van mondiale risico’s staat de pandemie het meest op gelijke voet met klimaatverandering en ineenstorten van ecosystemen. Deze drie vertegenwoordigen, in hun natuur en in variërende gradaties existentiele gevaren voor de mensheid, en we kunnen beargumenteren dat COVID-19 ons een glimp heeft gegeven, een voorproefje, van wat een volwaardige klimaatcrisis en ineenstorting van ecosysteem zou inhouden vanuit een economisch perspectief … de vijf hoofdzakelijke kenmerken zijn: 1) het zijn bekende … systeemrisico’s die zich zeer snel verspreiden in onze onderling verbonden wereld en daardoor andere risico’s uit verschillende categorieën versterken; 2) ze zijn non-lineair, wat betekent dat ze boven een bepaalde drempel of omslagpunt catastrofale gevolgen kunnen hebben; 3) de kansen en verdeling van hun gevolgen zijn erg moeilijk, zo niet onmogelijk, te meten…; 4) ze zijn van nature mondiaal en kunnen daardoor enkel goed beantwoord worden op een wereldwijd gecoördineerde wijze; en 5) ze hebben disproportionele invloed op de reeds meest kwetsbare landen en delen van de bevolking. (p. 133f.)

Schwab voegt zelfs een zinloze grafiek toe om zijn geliefde hyperconnectiviteit-these te illustreren, waarmee alles automatisch over allerlei andere dingen gaat:

Het is duidelijk dat er niet echt nagedacht is over deze grafiek. Je kunt dit herkennen aan het feit dat dingen niet met elkaar verbonden zijn, die dat wel hadden moeten zijn - er is bijvoorbeeld geen lijn die ‘massavernietigingswapens’ en ‘door de mens veroorzaakte milieurampen’ met elkaar verbindt, ondanks dat van de ‘door de mens veroorzaakte milieurampen’ de meest gretig onderzochte waarschijnlijk een nucleaire winter is. Schwab is voornamelijk geïntereseerd in het aanleveren van een academische esthetiek aan zijn lezers, en om hen het gevoel te geven dat ze iets verfijnds en geleerds lezen, zelfs als dat absoluut niet het geval is.

Gelukkig krijgen we geen klimaat-lockdowns. Schwab is teleurgesteld dat de voorspellingen uitwijzen dat de beperkingen van de lente van 2020 de uitstoot van koolstofdioxide slechts met 8% verlagen:

Gezien de ernst van de lockdowns ziet dat cijfer er nogal teleurstellend uit. Het lijkt erop te wijzen dat kleine individuele acties … van weinig betekenis zijn in vergelijking met de omvang van de emissies die worden gegenereerd door elektriciteit, landbouw en industrie … Zelfs ongekende en draconische lockdowns waarbij een derde van de wereldbevolking langer dan een maand in hun huis waren opgesloten bleken geen levensvatbare ontkolingsstrategie omdat de wereldeconomie niettemin grote hoeveelheden kooldioxide bleef uitstoten … (p. 140f.)

Wederom worden we geconfronteerd met Schwabs klaarblijkelijke onwetendheid en naïviteit, zelfs op onderwerpen die toch binnen zijn expertise zouden vallen. Men heeft al lang uitgewezen dat beteugelingen op individuele consumptie, voornamelijk in het Westen, zeer beperkt effect hebben op de uitkomsten voor het milieu. De meeste uitstoot komt van productiefaciliteiten overzee.

Tot dusver heb ik me proberen te concentreren op Schwabs kernideeën, om aan te tonen dat ze onzinnig zijn, zelfs binnen hun eigen kaders. Schwab zit er met zoveel dingen naast en er zitten echte dijenkletsers op deze pagina’s. Zo is er zijn schijnbaar oprechte overtuiging dat het post-pandemische tijdperk een periode zal inluiden van massale herverdeling van rijkdom, van rijk naar arm en van kapitaal naar arbeid” (p. 77). Als u bent uitgelachen, zult u zien dat deze uitspraak berust op oppervlakkige historische vergelijkingen met de Zwarte Dood, waardoor de prijs van arbeid opgedreven werd door het sterven van miljoenen boeren en ambachtslieden. Schwab lijkt niet in te zien dat er geen vergelijking te maken valt tussen een ziekte die 40% van de Europese bevolking doodt en een virus met op zijn hoogst een IFR van 0,4%, waarbij de sterfgevallen voornamelijk optreden onder gepensioneerde bejaarden. Dit is de omvang van Schwabs stupiditeit.

Dan zijn er zijn vreemde pogingen om de pandemie verantwoordelijk te maken voor de Floyd-rellen en zijn terugkerende bewering dat “de grootste onderliggende oorzaak voor sociale onrust ongelijkheid is.” (p. 88) - daarbij voorbij gaand aan het historische patroon dat het liberale hervormingen zijn en de oplopende verwachtingen die sociale ongeregeldheden ontketenen. En er is zijn herhaald aandringen dat naties wier acties “beschouwd worden als een ondermaatse reactie op de pandemie” (p. 98) mogelijk een legitimiteitscrisis voor zich krijgen, en “dat veel regeringen ter verantwoording zullen worden geroepen, met veel woede gericht op die beleidsmakers en politieke figuren die ontoereikend of slecht voorbereid leken te zijn wat betreft hun respons op de omgang met COVID-19” (p. 76). Het enige wat er natuurlijk gebeurd is, sinds Schwab dit neerpende, is de gestage verwerping van de massale opsluiting, die elke dag openlijker wordt.

Schwab heeft het niet alleen bij het verkeerde eind, hij is ook een engerd, maar ik ben verre van de eerste die dit opgevallen is en dieper ingaan op dit aspect van The Great Reset heeft weinig zin. Hij overpeinst gretig de mogelijkheden van massa-surveillance en raakt duidelijk opgewonden van apps bedoeld voor het traceren van contacten, misschien wel de meest openlijk in diskrediet gebrachte beperkende maatregel. He schrijft vrolijk dat de pandemie regeringen de overhand geven en hoopt dat “alles dat komt in het post-pandemie tijdperk zal leiden tot het heroverwegen van de rol van een regering” (p. 91). Hij prijst ook goedkeurend de theorieën van economist Dani Rodrik, volgens wie “economische globalisering, politieke democratie en de natiestaat onderling onverenigbaar zijn” (p. 107) - waarbij de ongemakkelijke implicaties omarmd worden dat zijn programma ten koste gaat van nationale regeringen en onze parlementaire instituten.

Sommige twijfelen wellicht aan het idee dat The Great Reset een poging is om de aandacht terug te buigen naar stakeholder-kapitalistische klimaatverandering, in plaats van het omhelzen van de lockdowns en virushysterie, maar ik verzeker u dat dit de boodschap is van het boek. In zijn privécorrespondentie met deelnemers aan de WEF conferentie is Schwab zelfs meer expliciet over dit punt, en informeert hij de Nederlandse minister van Financiën dan zijn doel voor de 2020 conferentie was het podium vrijmaken voor de boodschap dat “ aan het begin van volgend jaar de wereld weer uit de COVID-19 pandemie zou zijn”.³ Echter verklaarde niemand de pandemie voorbij in 2021 en naar aanleiding daarvan mag u zelf uw conclusies trekken over de echte invloed die onze globalistische goeroe heeft over het handelen van onze nationale regeringen.

Uiteindelijk is het belang van Schwab ongrijpbaar. Ik zou zelf stellen dat hij voornamelijk een spreekbuis is voor de doelen en ambities van de politieke en zakelijke leiders die zich ophouden rondom het World Economic Forum. Hij is een slechte denker en luie intellectueel, maar hij is goed in deze mensen te vertellen wat ze van hem willen horen en dat geeft ons een interessant inkijkje in hun angsten, overtuigingen en neigingen. De achteloosheid en halfgare aard van zijn analyse lijkt een krachtig metoniem voor de aandachtstekorten en de beperkte horizon die kenmerkend zijn voor de politieke vooruitzichten van de elite. Het is de moeite waard te vermelden dat er een hoop onzekerheid en angst in deze pagina’s zit - over sociale onrust die op elk moment kan ontbranden door vage abstracties als ongelijkheid, onduidelijke klimaatrampen die mogelijk overal kunnen opduiken omdat de wereld niet ESG genoeg is, over de pandemie en de beheersing ervan die elk moment uit de bocht kan vliegen en over hoe ver politici kunnen gaan met hun onderdrukkende maatregelen voor al deze tikkende tijdbommen.

Een van de weinige dingen die ik beter ben gaan begrijpen na het lezen van dit droevige stuk proza, is hoe belangrijk klimaatverandering is voor deze globaliserende instituten. Bezorgdheden over duurzaamheid zijn belangrijk omdat ze een archetypische crisis vormen die niet opgelost kan worden zonder “mondiale coordinatie”. Het gevecht tegen klimaatverandering is een ding waar mondiale instituten zich over moeten bekommeren, en als ze dat niet doen verliezen ze hun bestaansreden omdat niemand in staat is gebleken met andere problemen op de proppen te komen die zij zouden kunnen oplossen:

In het licht van … een vacuüm in mondiaal bestuur, zijn alleen natiestaten samenhangend genoeg om collectieve beslissingen te kunnen nemen, maar dit model werkt niet in het geval van wereldrisico’s die gecoördineerde wereldwijde beslissingen vereisen. De wereld zal een zeer gevaarlijke plaats worden als we geen multilaterale instellingen oprichten. Wereldwijde coördinatie zal in de nasleep van de epidemiologische crisis nog noodzakelijker zijn, want het is ondenkbaar dat de wereldeconomie zou kunnen ‘herstarten’ zonder duurzame internationale samenwerking. (p. 118)

Schwab will heel graag dat Corona een soortgelijke crisis is als klimaatverandering, omdat hij vanuit zijn werk enkel geïnteresseerd is in problemen die een natie-overstijgende aanpak vereisen. Helaas voor hem is dit niet hoe de pandemie heeft uitgepakt. Globale instituten hadden niet meer dan een kleine rol te spelen in de reactie op de pandemie: de voornaamste instituten waren de nationale bureaucratieën. Schwab en zijn gezelschap hebben hun hele leven geprobeerd iedereen in het harnas te jagen voor de opwarming van de aarde, maar ze zijn nooit in de buurt gekomen van het bewerktstellingen van het enthousiasme en de bureaucratische ijver die massale opsluiting bereikte in de spanne van een paar weken. The Great Reset is weinig meer dan een 300-pagina tellende poging om te gaan met deze ongemakkelijke gewaarwording.

De Davos-kliek zien zichzelf als post-ideologische technocratische probleemoplossers, maar het is onmogelijk te ontkennen dat er een diepzinnig misvormd ideologisch systeem schuil gaat in het werk van Schwab. Het is misschien niet fijnzinnig genoeg en te gebroken om te erkennen of te verdedigen, en het is erg moeilijk om er je vinger op te leggen, maar het is aanwezig.

Naoorlogs optimisme en de generatie van ononderbroken technologische vooruitgang die erop volgde, hebben bij sommige mensen het geloof aangewakkerd dat we op de rand stonden van een nieuwe wereld, eentje waar de utopische mondiale orde zowel natiestaten als bedrijven zou overstijgen, om een post-kapitalistisch, post-nationalistisch tijdperk in te luiden waar al onze prangende problemen opgelost zouden worden. Echter bleven de natiestaten aanwezig, bedrijven met een winstoogmerk zijn er nog steeds en technologische vooruitgang is gestagneerd. Wat overblijft is een hoop jargon en ledigheid, zonder enige betekenis.⁴